JAPANSE SPITS

 
Kees op Koers

Als buitenstaander zou je de Japanse Spits gewoonweg verwisselen met de Witte Keeshond. Liefhebbers van het ras noemen hem ‘testkees’ en de kleinere krulstaart de verbeterde versie. Ze roemen de significante pluspunten. De Japanse Spits is plooibaar als origami - de Japanse kunst van het papiervouwen. Hij is dol op alle familieleden en zacht in de omgang met kinderen. Blaffen in zijn eentje is geen lol aan. Bovendien heeft de Aziaat beduidend minder vachtonderhoud (een kambeurt per week) nodig dan de Duitser.

Herkomst en geschiedenis

Eeuwenoude reputaties staan op het spel, maar de strekking over de basis van de Japanse Spits is echt onduidelijk. In elk geval is het niet het land van de rijzende zon. Het inheemse ras zou van nomadische turfhonden (peat dogs) afstammen die duizenden jaren geleden vanuit Noord- en West-Europa in Japan belandden. Maar hé, overleveringen waren zonder digitale snelweg toen niet te verifiëren en zelfs nu is het onmogelijk de echtheid voor de volle 100% te achterhalen. Feit blijft dat in de twintiger en dertiger jaren van de vorige eeuw in Japan Arctische kezen via Siberië en Mantsjoerije aangevoerd zijn en daar gehusseld werden met spitsen uit Canada, de VS, China en Australië. Tokio had in 1921 de primeur om de pocketuitgave van de Duitse Keeshond als Japanse Spits op een rashondenshow te verwelkomen. Voor de goed gelukte reproductie werd in hetzelfde jaar van de oprichting van de Japanse Kennel Club (1948) de officiële rasstandaard opgesteld. De Japanse Spits of Nihon Supittsu voelt zich als een koi in het water in FCI groep 5 Spitsen en Oertypen sectie 5 nummer 262.

Karakter

De toegewijde Japanse Spits staat te boek als lief, pienter, vrolijk, vriendelijk, alert, en dapper. De Japanse Spits is heel hecht met zijn mensen: ga je even voor een boodschap de deur uit ‘Tosho’ (tot zo), dan tuurt hij reikhalzend achter het raam naar je terugkeer. Net als in Japan kan zijn begeleider zich op straat voldoende veilig voelen, want de spits beschermt degenen met wie hij zich zo verbonden voelt. Is er volgens hem iets niet in de haak dan zal hij hard en langdurig aanslaan om jou en de potentiële belager/indringer te waarschuwen. Hoewel hij graag zijn eigen gang gaat, is hij zeer dienstbaar ingesteld: je vriend voor het leven maakt het je graag naar de zin. In ruil daarvoor vraagt hij jouw zorgzaamheid en genegenheid.

De Kees heeft een grotere mond dan de meer bescheiden Japanner. Blaffen doet de oosterling een stuk minder; tig spitsen bijeen zullen elkaar bijvallen en ieder zal in het kader van groepsdynamiek het hoogste woord willen keffen. Dat dan weer wel. Zingen ‘Ahoew’ gaat ze best af: een roedeltje stemt gelijk in met een canon. Het is aan de baas om helemaal zen te zijn en de rust te bewaren.

Sociaal gedrag

De Japanse Spits bezit een bepaalde waardigheid die hem iets verhevens geeft. Tegenover honden die hij buiten de deur ontmoet is hij verdraagzaam. Wen je hem op jonge leeftijd aan huisdieren dan zal hij daar zonder morren mee door een deur kunnen. Bij voorkeur zijn de meeblaffers in huis gelijkgestemden: ze voelen elkaars spirit perfect aan. Japanse Spitsen bezitten een prima waarnemingsvermogen. Ze zijn afwachtend tegenover vreemden die hen in plaats van op gepaste afstand, te dicht naderen. Bied hen de tijd en ruimte om zelf toenadering te zoeken en ze stellen zich open. Geen enkele hond is graag alleen, maar het is aan te leren. Zoals in de inleiding al is aangehaald, is de hanteerbare hond met een handige schofthoogte van 35 cm prima geschikt voor een huishouden met kinderen en alle mogelijke huisdieren.

Opvoeding en beweging

De Japanse Spits heeft nô (talent): leergierig en vlotte leerling, en buigzaam. Elke Jap heeft zijn eigenheid: net zoals bij ikebana (Japans bloemschikken door de natuur te imiteren) ga je mee in zijn aard en blijf je consequent. De opvoeding verloopt als vloeiende inkt als je oefeningen leuk brengt en verpakt als spelletje of trucje. Niet zo vreemd overigens: Japanners staan bekend om hun furoshiki (mooie inpakmethoden). Herhalen van oefeningen vinden de spitsen bespottelijk: ceremonies zijn er toch om in ere te houden? De hond is actief, als ze zich vervelen zetten ze de boel op stelten. Als jij onderuit gezakt in je kimono op de bank ligt, wil hij graag spelen of op zijn minst aanschuiven en liggend op zijn rug geaaid worden.

Beweging pas je aan aan zijn formaat. Ravotten, stoeien met de stad, lichtvoetig en vrolijk wandelend op het platteland, en samen spelen in de achtertuin. Besteed je voldoende tijd en aandacht aan hem dan vormt een balkon in plaats van een tuin geen beletsel om een Japanse Spits te houden. Indien je over een buiten beschikt, dient die voorzien te zijn van een afrastering van anderhalve meter tot 180 cm hoog; voor hun schofthoogte kunnen ze vrij hoog springen.

Gezondheid en verzorging

Japanse Spitsen worden met gratie wel zo’n jaar of 15. Incidenteel komt er, net als bij veel (kleine) hondenrassen Patella luxatie voor. Patella luxatie is een van de meest voorkomende orthopedische aandoeningen: het van de plaats schieten van de knieschijf, waarbij deze naast het gootje kan komen te liggen waar hij normaal in hoort te zitten. Het vaakst komt de incidentele (habituele) vorm voor, waarbij de knieschijf naar binnen schiet. Men onderscheidt verschil in ernst (graad) en richting waarin de knieschijf zich verplaatst. Afhankelijk van die mate wordt vastgesteld of er sprake is van overgangsklasse dan wel graad 1 t/m 4. Bij de laatste is er sprake van een voortdurende verplaatsing van de knieschijf waarbij deze niet eens meer op zijn plaats te krijgen is.

Traanstrepen. Door enzymen in het oogvocht ontstaan soms ontsierende bruinrode traanstrepen in de binnenste ooghoeken. U kunt de ontsierende vlekken voorkomen door ze keer op keer weg te vegen met uw schone vinger, een doekje, of een speciaal daarvoor bestemde traansmeerremover. Toepoels geeft als oplossing 3% waterstofperoxide in gedestilleerd water op een depwatje om (hardnekkige) strepen te vervagen. Pas op dat het gedrenkte watje niet in aanraking met de ogen komt!

De Japanse Spits is allesbehalve een smeerkees. In lijn met de Japanse traditie is hij zeer schoon en zuinig op zichzelf: hij is meer Tiffany dan sniffany en wast zich als een kat Kapsones? De vachtcollectie is niet aan trends onderhevig. Ze is doorlopend en uitsluitend in smetteloos en zelfreinigend wit in de aanbieding. Je zou denken dat vanwege het pure wit de tegen koude, warmte en vocht isolerende weelderigheid veel onderhoud vergt. Door de structuur (lang, sluik, uitstaand dekhaar en zachte korte dichte onderwol) glijden opgedroogde modder en vuil er bij het borstelen eenvoudig weg af. Door regelmatig te ontwarren met kam of borstel houd je de vacht klitvrij – ervaart de hond vanaf dag één de vachtverzorging als een weldaad zelfs als ukiyo (totale ontspanning), dan zal hij zich wekelijks onderhoud graag laat welgevallen. Wassingen hoeven hoogstens twee keer per jaar. Japanse Spitsen hebben geen hondengeurtje aan zich hangen, zelfs niet nadat ze elegant in de regen hebben getippeld - leer je hond zich voordat jullie naar binnengaan zijn bos haar op een cue uit te schudden. Tijdens de jaarlijkse rui die een dag of tien duurt, helpt het om de loszittende haren eruit te kammen. En als de Madurodam uitgave van een Samojeed er dan uitziet om door een ringetje te halen, staat hij schietklaar (denk: trossen Japanse toeristen, je weet wel die lui met steevast een camera om de hals) om zich door jou of een andere kiekjesmaker op de foto vast te laten leggen.

De Japanse Spits overeet zich niet met voer, lekkere traktaties, da’s andere koek. Zullen ze zich in groepsverband de sashimi (rauwe vis) van hun bord laten eten, of zoals het er in authentieke Japanse eetgelegenheden zo keurig aan toegaat, niets van de ander inpikken? En zullen ze netjes op hun beurt wachten bij het uitdelen zoals het volgens traditionele gedragsregels voorgeschreven staat in plaats van voor te dringen? Laat je voorlichten door de Nederlandse Keeshonden Club, de belangenbehartiger van de Japanse Spits. Via: www.keeshondenclub.nl

VAN BOVEN

 

Tip van juffrouw Stip: maak eens een foto van boven

Tip from miss Dottie: make a picture from above

DIERENBOS

We combineren werk met het aangename. Het Groenewoud in Swalmen hebben we al vaker bezocht. Meestal in groepsverband. Vanwege corona wandelen we met z'n drietjes: baasje, Pop en ik. Was onze IJslandse Katur er bij geweest, dan zouden we blind kunnen varen op zijn opgeslagen routekaart. Nu zijn het losse stukken die ons bekend voorkomen. We vragen twee keer de weg. Een mevrouw die meent dat we toeristen zijn, wenst ons een fijne vakantie en veel plezier met alle bosdieren. Pops neus - dus verplicht aan de lijn - maakt verbindingen. In de eerste minuut zien we twee spiegels voor ons op het pad. Aan het geritsel te horen volgen de reeën ons een tijd op korte afstand door het struikgewas. Pop taalt er niet naar. Vogels trakteren ons op een urenlang concert. Blaarkoppen tonen ons hun kalfjes en de das maakt zich uit de voeten. Die das en de muizen onderweg vindt Pop nog het spannendst. De muizen leiden haar ook  naar een cache waar we natuurlijk geen code van hebben. We komen toch uit bij de megagrootte oleander en rhododendron. Drijfzand, boardwalks, weide en heide, bruggetjes, de meanderende en plaatselijk kolkende Schwalm maken dat we zin krijgen in de vaste beloning: aspergesoep. Het is er de tijd van het jaar en het weer voor. Herberg de Bos houdt zich natuurlijk ook aan de coronaregels dus het wordt een soepwandeling zonder soep.

twee hobbypony's en -konijnen aan de overzijde

muizen onder en vogels in de rododendron

kwakende kikkers bij het drijfzand

rattennest

hertenhoefjes en bokkenpootjes

de gelopen route: de (Duitse) bergen liggend aan de overkant 

hebben we gemakshalve overgeslagen

HOLLANDS HOOP

Stationnement Gênant van drollenvanger Wim T. Schippers in de VPRO-tuin is de menselijke variant 

Bij het invullen van de drollen-enquête, een Facebook oproep van Judith (Prins Petfoods) Lissenberg, kon ik niet anders dan meteen mijn archief induiken; bij de vragen over Hollands Hoop wordt er het een en ander overhoop gehaald. Doe er je voordeel mee en ... lees verderop wat jouw hond voor type is. 

Het onderwerp is nogal controversieel en bijna niemand heeft waardering voor deze originele vorm van plastische kunst. Jammer, want honden doen zo hun best om de 'dagelijkse krant' voor hun soortgenoten op een zo aantrekkelijk mogelijke manier te etaleren. Het is een voortdurende onofficiële competitie van innovatieve wegwerpkunst, waar sommigen zelfs voor op snuffelstage gaan.

Hollands Hoop

Honden begrijpen de ophef onder mensen absoluut niet. Zo’n imposante dampende bolus of kunstig gedraaid torentje van ambachtelijke kwaliteit leg je niet zomaar even neer. Daar kies je met uiterste precisie de meest gunstige plek op je dagelijkse route voor uit. De een verkiest een plek waar de concurrentie, de andere viervoeters uit je buurt, welhaast over moeten struikelen, terwijl de ander zijn presentatie bescheidener toont of op een geheime locatie verstopt. Honden verfoeien brave baasjes die met het poepzakje zichtbaar in de hand, in de aanslag staan om het versgeperste drolletje daar zo snel mogelijk in te laten verdwijnen. Cultuurbarbaren zijn het! Hun vergankelijke kunst heeft toch al te lijden onder aan coprofagie lijdende labradors en weersinvloeden. Bovendien is de eigenhandig geboetseerde klei vaak het doelwit van baldadige kraaien die hun ironisch bedoelde appreciatie tonen door de schepping uit elkaar te pikken.

Honden voelen zich onbegrepen, maar op zijn zachtst gezegd is deze curieuze kunstuiting iets waarmee mensen niet graag geconfronteerd willen worden. Als hondeneigenaar sta je ongeduldig en beschroomd naast je aangelijnde hond zachtjes te neuriën tot het voorbij is, in de hoop dat niemand het ziet. Vervolgens maak je gebruik van additionele merchandise zoals vrolijke poepzakjes in fleurige kleuren of trendy poepschepjes.

Argeloze voetgangers willen grif niet getrakteerd worden op zo’n object trouvé onder hun schoenzool. Dat krijg je wèl als je onderweg geen oog voor de schoonheid van de tot artwork gepromoveerde excrementen hebt. In plaats van aandachtig de ogen op de grond te richten, wordt de klei(n)kunst zomaar door gemakzuchtige vernielers met zevenmijlslaarzen platgetreden. In plaats van lofuitingen over zulk artistiek talent, krijg je als hondeneigenaar met veel bombarie boze verwensingen naar je hoofd geslingerd. Alsof het een replica betreft! Het is beslist de kift omdat de creatieve buizenpost van mensen meteen door het closet wordt gespoeld.

Je kunt de vermaledijde kwestie opblazen, ridiculiseren of bagatelliseren maar wie serieus van zijn hond houdt ruimt vanzelfsprekend zijn uitwerpselen op, mochten deze op een hinderlijke plek liggen. Daar zijn twee plausibele redenen voor. Ten eerste de gezondheid van je huisdier: tijdens het opruimen controleer je op wormen, de substantie en kleur van de darmflora. En ten tweede hoeft niemand hinder te ondervinden van jouw hobby: het houden van een huisdier. Hondeneigenaren die opruimen achterwege laten als een vorm van protest (omdat ze vinden dat ze daarvoor hondenbelasting betalen)  of er ordinair gezegd ‘gewoon schijt aanhebben’ zorgen er zo voor dat andere mensen (veelal niet hondenbezitters) steeds intoleranter worden ten opzichte van de hond in het algemeen. Met nog meer vrijheidsbeperkingen voor de argeloze honden tot gevolg. En het is zo onnodig. Er is een veelzijdig assortiment voor het opruimen beschikbaar. Zoals, de poepschep (het meest geëigend voor XL exemplaren), het kartonnen uitvouwbare doosje (voor de ietwat natte hoopjes) en het plastic boterhamzakje dat ikzelf prefereer omdat je het probleemloos in je jas- of broekzak stopt. Alleen weer jammer dat er dan zo weinig afvalbakken staan waar je het opgeraapte onderweg in kunt deponeren.

Openbare kunstroute

Na een ijverige analyse van de readymades merkte ik dat bij de fabricage van de feces meer komt kijken dan je op het eerste oog zou verwachten. Bent u net zo geïntrigeerd geraakt door dit abjecte fenomeen dan volgt hier een beknopt resumé uit de catalogus van deelnemende kunstenaars aan de publieke kunstroutes.

De berichthond: is zich van geen kwaad bewust en zorgt dat zijn actuele ‘krant’ steeds de laatste nieuwtjes verspreid. Hij heeft zich daarom gespecialiseerd in het bovengemiddeld doen van kleine en grote boodschappen.

De codekraker: een treuzelaar die zijn draai niet kan vinden. Beweegt ogenschijnlijk besluiteloos naar links en naar rechts. In werkelijkheid kan deze hond de juiste cijfercombinatie niet onthouden om zijn ‘kluis’ te openen.

Het haantje: kiest een prominente plaats waar veel hondenverkeer is. Nadat hij zijn behoefte heeft gedaan, vind je onmiskenbaar krabsporen in de grond door hevig poten vegen. Zijn anaalklieren draaien overuren.

De hoogwerker: draait vaak een uitstekend puntig drolletje hoog boven op een talud. Meestal is dit kunstwerkje afkomstig van een minuscuul hondje met een groot ego en heeft het volgens de desbetreffende ‘artiest’ een statusverhogende werking.

De kakmadam: duikt altijd de struiken in zodat niemand haar ziet. Zij houdt haar intiemste privézaken graag strikt geheim. Typisch iemand voor een eigen atelier.

De ouderwets opgevoede Fikkie (ook wel stadse hond genoemd): met gevaar voor eigen leven hurkt hij nog steeds standvastig in de goot. Ondanks de toegenomen verkeersdrukte handhaaft hij zich. Waarom? Omdat hij dit vroeger zo geleerd heeft.

De schijtlijster: heeft vaak last van zijn buikje waardoor hij frequent acute sanitaire stops moet maken. Probeert zijn maag te reinigen door gras te eten. Typisch een geval voor de combinatie van poepschep en tissues.

Het warme bakkertje: wil met zijn vers getoverde gebakjes en taartjes anderen ‘een poepie laten ruiken’. De onbegrijpende eigenaar verpakt dit ‘cadeautje’ graag. Hij is te herkennen aan het zichtbaar gestrikte knalrode poepzakje aan de hondenriem.

De zorgeloze bofkont: laat het ongegeneerd vallen waar het hem uitkomt. Iedereen mag het zien. Deze zelfbewuste hond schaamt zich nergens voor, net zoals zijn baas.

Cursusaanbod

In een aantal plaatsen organiseren gemeentes of basisscholen regelmatig taboe doorbrekende workshops. Het laagdrempelige aanbod bestaat uit:

Vlaggetjesdag (uitsluitend bedoeld voor kinderen t/m 12 jaar)

Een leerzame speurtocht, in de volksmond beter bekend als ‘prikactie’, voor de jeugd onder begeleiding van een volwassene. Wie de meeste stokjes in drolletjes heeft gestoken, is de winnaar en mag een afgietsel van een ‘zelfgebakken taartje’ naar keuze als trofee mee naar huis nemen.

Optioneel: voorafgaand kunnen de kids een interessante workshop 'determineren' volgen. Hierin leren ze de verschillen kennen tussen katten- en hondendrollen; het moet ten slotte wel eerlijk gaan.

Artsy Fartsy  (uitsluitend toegankelijk voor volwassenen)

Hier wordt uitgebreid ingegaan op openbare (honden)kunst:

- het effect van voeding op het kleurenpalet

- creativiteit en inventiviteit

- locatiekeuze: waar is hondenkunst gewenst en komt deze het best tot zijn recht.

- (ongewenste) publiciteit

- tijdbepaling

De kosten voor genoemde lessen zijn geheel gratis (incl. materiaal zoals cocktailprikkers en/of bakbenodigdheden).

Drollenvangers

Niet vergeten de Prins Petfood enquête in te vullen!

Facebook Judith Lissenberg 13 april 2021

MIDDENSLAG SCHNAUZER

Snorrewitz

De straffe knar met kale klets is alleenstaand, maar niet alleengaand. Al bijna 14 jaar vergezelt montere Max, vernoemd naar het Duitse geïllustreerde verhaal Max und Moritz, hem. Tweemaal op een dag wandelen ze samen door weer en wind over de dijk de bruggenroute. De zwarte middenslag schnauzer laat zich nergens door afleiden: hij heeft slechts oog voor zijn 89-jarige baas die als Leitmotiv heeft: wie loopt, die blijft! Tot op heden heeft hij het geluk en het gelijk aan zijn kant.

Herkomst en geschiedenis

De ruwharige schnauzer is het verlengstuk van de glimmend gladde Duitse pinscher. Met de oprichting van de Pinscher Club in 1895 zat de Wurttembergse hond in de lift. De toegewijde stalhond/huisgenoot/paardenliefhebber was gedienstig als verdelger van ratten en muizen. De naam schnauzer (je spreekt het op zijn Duits uit als: Schnautzer) heeft hij te danken aan het Duitse woord voor snuit: Schnauze. In de volksmond werd de hond met de markante gezichtsbeharing van Schnurrbart in combinatie met Augenbrauen Rattler genoemd. Uit wetenschappelijk onderzoek door mijzelf moet de bijnaam voor de bliksemsnelle wendbare hond die ongedierte in een oogwenk vangt en doodt, een brug slaan tussen Ratte (rat) en het Engelse werkwoord rattle dat ‘snel bewegen’ betekent. Terugblikkend op de lineaire genealogie van de schnauzer zou je ergens in de familieketting een terriër verwachten die het Engelse woord en de terrier aard zou verklaren, maar die stelling moet naar het rijk der fabelen worden verwezen. ‘Ze Germans’ gaven hun instemming voor de classificatie van de waak- en begeleidingshond in FCI nummer 182 groep 2 pinschers, schnauzers, molossers en sennenhonden, sectie 1.2.

Karakter

Een dwarsdoorsnede van de gezins-, waak-, en gebruikshond met de kenmerkende ondoordringbare façade met ovale beloken ogen: eigenzinnig, wakker, pittig, bedachtzaam kalm, bedrijvig, praktisch geluidloos waaks (de schnauzer is een medium blaffer), speels, onverschrokken, en goedaardig. De schnauzer is opperbest in relatiebeheer. Hij is baasgericht, voelt zich onlosmakelijk verbonden met zijn gezin en toont zich aanhalig. Hij houdt van aandacht, maar niet van vreemdelingen. Bij (ongenode gasten) en Fremden is hij scherp van uitdrukking; hij toont zich vrij gesloten en afwachtend. Echter: je treue Kumpel blijft immer höflich: er zit geen greintje agressie bij. Als de persoon in kwestie eenmaal het stempel ‘goedgekeurd’ heeft gekregen, is de wantrouwigheid over.

Sociaal gedrag

De schnauzer houdt van Gemütlichkeit (knusheid) en is een ideale hond voor sportieve personen. De hond is zeer lief voor kinderen; er vanzelfsprekend van uitgaand dat je jouw eigen en gastkinderen correct om leert gaan met huisdieren. Andere honden? Ja! De schnauzer kun je als enige hond houden (alleen blijven moet wel aangeleerd worden), maar zijn voorkeur gaat uit naar een hele bubs soortgenoten. Hij gedraagt zich uitstekend binnen een groep: thuis, in het woefwoud of het blafpark. Natuurlijk heeft elk individu zijn persoonlijke voorkeuren en kan het best zo zijn dat hij met een bepaald slag weinig en met een ander meer opheeft. Als hij de juiste maat hond die tegen een stootje kan tegenkomt, is het heerlijk contactsporten: lomp en lijfelijk (met de poten erbovenop) spelen. Labradors lopen met hem weg. Kleine honden vinden hem vaak te druk: iets om op te anticiperen tijdens een losloopwandeling.

Opvoeding

De HeimatHund is geschikt om af te richten. De opvoedkundige boodschap voor je huishond breng je over met doortastend optreden, grenzen stellen en door Sturm und Drang (handelen naar gevoel). Soms speelt de kwestie: doet-ie ’t of doet-ie ’t niet? Mocht je een hartig woordje met hem willen wisselen dan doe je dat niet door te schnauzen (bevelen en schelden) maar door op een consequente en zachte manier door te pakken. De devote schnauzer beloon je met aandacht (een aai) en je stem. De ultieme verleiding voor de zogenaamde onomkoopbare eigenwijzerd is hem een worst voorhouden: dat kan immers geen enkele Duitser weerstaan.

De meest beoefende buitensactiviteit in Duitsland is wandelen in de vrije natuur. Duitsers trekken er het liefst elke vrije minuut op uit. De Schnauzer is eveneens lauffreudig en heeft een uitstekend uithoudings- en weerstandsvermogen - geen enkele weersomstandigheid vormt een beletsel voor hem. Lang met elastisch en elegant gangwerk loslopen in het groen kan, omdat de onvermoeibare niet af te leiden, onophoudelijk oplettende hond zijn snor niet drukt als de baas roept, maar pünktlich arriveert. Na voldoende uitloop slaapt hij rustig een aantal uren in zijn mand. Favoriete occupaties: diep graven in de tuin naar muizen en ratten (indien ongewenst vanaf het begin de kop indrukken door een wel gewenste vervangende bezigheid aan te bieden), pieppopjes eindeloos inknijpen en speelgoed verzamelen. Naar gelang de persoonlijkheid en omstandigheden houdt de rouwdouwer van sporten zoals: zwemmen, behendigheid, mantrailen, joggen en langs de fiets rennen (ongeschikt voor de nog jonge garde) en showen.

Gezondheid

Het ras heeft een ijzersterk gestel. Het kent weinig gezondheidsproblemen en met een beetje geluk wordt je snorbaard 15 of 16 jaar. Dit met dank aan de zorgvuldige selectie van ouderdieren en misschien wel hoofdzakelijk omdat hij geen gewild modedier is. Niet iedereen kan het exterieur van de schnauzer bekoren: je houdt van ‘m of niet.  Toch verdient de  übercoole hond het om (op gezonde wijze) populairder te worden. Kijken ze door die Germaans woeste Frisur heen en zien zij ook dat guitige monsterende scheve kopje met de ‘wat heeft het Frauchen oder Herrschen nou weer voor leuks voor mij in petto blik’? Liefhebbers vinden die snoet met de ruwharige hangoren, het opvallende driehoekige harige afdakje boven de onaflatende attente kijkers en de overvloedige baard die bestaat uit een hoefijzersnor met geitensik: einfach klasse, en ein super (spreek nadrukkelijk uit als: Zoepahr) Hund.

Verzorging

Het schnauzer lijfboek schrijft een ‘reglementair jasje, complementair dasje’ voor. Het haar is draadachtig hard en dicht ingeplant. De vacht bestaat uit een dichte onderwol en ruw kort dekhaar dat goed aanligt. Het haar op de schedel en de hangoren is kort. Beenharen zijn zachter, de voorsnuit verlangt een ruige baard, en de borstelige wenkbrauwen overschaduwen licht de ogen. Het perfecte uniform om de onverwacht zachte binnenkant mee te maskeren bestaat uit: zuiver zwart met zwarte onderwol of peper&zout waarbij een gemiddelde schakering van gelijkmatig over het lichaam verdeelde goed gepigmenteerde pepering en grijze onderwol, of kleurnuances van donker ijzergrauw tot zilvergrijs. Bij alle kleurnuances behoort een donker masker, dat de uitdrukking accentueert en die in harmonie moet zijn met de te onderscheiden kleurslag. Een vakkundig getrimde (plukken NIET scheren) schnauzer wordt vier keer per jaar door een in dat ras gespecialiseerde trimster onder handen genomen. Zij/Hij weet ook precies hoe te toiletteren voor show. De schnauzervacht neemt niet gemakkelijk vuil op. Wassen doe je alleen als hij niet fris ruikt (es ist toll om in de viezigheid te rollen) en borstelen geen soelaas biedt. Uitgezonderd de peper&zout-uitvoering met keihard haar die nog weleens wil verharen als de vacht weer wat langer groeit, ruit de Schnauzer die gründlich wordt bijgehouden (kammen en ontwollen) door trimster en eigenaar nauwelijks tot niet. De enige dennennaalden die je in huis vindt zijn die van de ruizelende Weinnachtsbaum tijdens de gezellige winterse feestdagen.

HOE VINDT EEN HOND DE WEG (TERUG)?

Quo vadis? 

Honden oriënteren zich voornamelijk door zintuiglijke waarneming: geur, gehoor en zicht. Hun reukzin is fenomenaal, voor hen is het een fluitje van een cent de neus achterna te gaan. Geluiden nemen hond waar op een vier maal grotere afstand dan mensen – een hond schijnt bij optimale condities het eigen autogeluid zelfs op kilometers afstand te herkennen. Richting bepalen kunnen honden vier keer nauwkeuriger dan wij, ondanks dat hun ingebouwde kompas beduidend slechter navigeert dan bijvoorbeeld dat van een kat. Om de weg te onthouden slaan honden alle binnengekomen informatie op in een interne geheugenkaart. De nucleus caudatus (de staartkern) is een belangrijk onderdeel bij het leren en herinneren, met name de terugkoppeling. Volgens neurowetenschapper Gregory Berns van de Emory Universiteit wordt het gebied actiever na het ruiken van bekende geuren, en het meest actief na het ruiken de baas. Honden onthouden allerlei visuele zaken als oriëntatiepunten die ze saven in een soort virtuele topografische plattegrond. Daarbij bewaren ze de door de eigenaar gegeven reisinformatie, Bijvoorbeeld: we gaan naar huppeldepup, ginder is het altijd bingo, of standaardprocedures zoals bepaalde kledij die hoort bij een bepaalde activiteit. De koppeling verschaft de hond inzicht in waar een bepaalde route naartoe leidt. Een volgende keer herkent hij feilloos waarheen de baas navigeert.

Is elke hond een TomTom op pootjes?

Helaas vindt slechts 8 procent van de speurneuzen zelfstandig de weg terug. DomDomhonden ontbreekt het aan het een en ander. Ze hebben onderweg niet goed opgelet, raken op vreemd terrein hun richtinggevoel kwijt, of zijn volledig van de kaart door de ontbrekende begeleiding. De hond rent in het wilde weg steeds verder, of laat zich afleiden van waar hij naar toe wil. Je kunt stellen dat hoe vindingrijker de hond, des te groter de kans dat hij terugkeert.

Aangepaste route

De hond is een gewoontedier. Aangeleerde regelmaat en rituele routes staan bij oplettende honden in het geheugen gegrift - het is tevens de manier waarop blindengeleidehonden worden geïnstrueerd. Schrikt je hond zo danig dat hij de benen neemt, dan volgt hij waarschijnlijk de bekende (vlucht)weg terug naar start. De route aanpassen zodat je hond geen druk of gevaarlijk punt hoeft over te steken, kan levensreddend zijn.

Aardmagneetveld

Onderzoekers van de Universiteit Duisburg-Essen (UDE)) en de Tsjechische Agrarische Universiteit in Praag hebben ontdekt dat honden naast excellent kunnen ruiken en horen, ogenschijnlijk een intuïtief gevoel hebben voor het aardmagneetveld. Blijkbaar bezitten ze het vermogen om magnetisme waar te nemen. Hierdoor kunnen honden zich bijzonder goed oriënteren. Er werd vastgesteld dat honden, net als is bewezen bij vossen, koeien en watervogels, een magneetzintuig hebben, waarmee ze zich onderweg op de Noord-Zuid as kunnen richten.

WET WEEK

PAINTING THE TOWN

Painting the town (red and more happy colors) with Pop

De bloemetjes buiten zetten met Pop

 

Of course due to the coronavirus our favorite pub is still closed.

Pop keeps on trying

Every week she is heavily disappointed that we are still not waited on.

No beer with bitterballen. 

To you all: stay happy, stay healthy.

Door de coronapandemie zijn de cafés nog steeds gesloten.

We willen allemaal gezond blijven en wat is daarbij wijsheid. 

Pop blijft het op onze wekelijkse route langs café de Klep proberen, maar helaas nog steeds geen bediening. We missen de lekker biertjes en bitterballen.

GORDON SETTER

Galoppeur

In het voorbijgaan steelt een uitzinnige glimmend zwarte wervelwind met vlammende contouren pardoes de stok uit de bek van onze verblufte hond. De bazin excuseert zich: ‘Dat is niet zijn gebruikelijke stiel. Dit is de eerste keer dat Mick weer los mag na de operatie in zijn oksel. Ondanks nauwkeurig controleren op achtergebleven teken bleef er ongezien een verstekeling achter die een ontsteking veroorzaakte. De beweeglijke plek wilde maar niet helen.’ ‘Gelukkig is alles op zijn pootjes terechtgekomen’, slaak ik een opgeluchte zucht, terwijl de Gordon Setter uitgelaten achter mijn hond die het stokje weer heeft overgenomen, aan galoppeert.

Herkomst en geschiedenis

In de noordelijk gelegen Schotse hooglanden (the Highlands) tegen een klassiek decor van ruige weelderig groene berghellingen (met dank aan het overeenkomstige grillige doch iets frissere Nederlandse klimaat), lochs (meren), en kastelen (nu dikwijls ruïnes), vangt de gestolde geschiedenis van de Gordon Setter aan. In een geruite kilt en met een goed glas whisky in de hand moet een van de hertogen van Gordon het naar hem en zijn bloedverwanten vernoemde stijlvolle ras daar naar grote hoogte(n) hebben gestuwd. Na de dood van de vijfde hertog van Gordon ging de Gordon Setter global. Tijdlijntechnisch maakte de hond waar de gebruikswaarde nog voorop stond, immense sprongen: in 1853 verhuisde hij naar Engeland, begin 1900 naar ons land en rond 1930 naar de Nieuwe Wereld. De Gordon Setter, de enige jachthond onder de Schotse hondenrassen, streek neer in FCI groep 7, voorstaande honden, sectie 2, nummer 6. By the way: Gordon is een veelvoorkomende Schotse jongensnaam met als betekenis: de driehoekige heuvel.

Karakter

De zachtaardige Gordon Setter heeft een brave inborst. De evenwichtige Gordon Setter straalt met zijn fraaie kop en lijf een beminnelijke zelfverzekerdheid uit. Onder zijn trademark vallen: vriendelijk, energiek, competent en waardig, zelfbewust, en extrovert. Hij heeft een sterke eigen wil, die een prima baas-hond relatie allerminst in de weg staat. Het ras werd gefokt als werkpaard. Je mag hem brandmerken als de setter die, als duo opererend, over zwaar begaanbaar jachtterrein het (veer)wild opspoort en van top tot teen aanwijst met voorstaan: zijn schuin naar voren geplaatste gespannen lichaam, de opgeheven voorpoot, de rechte of enigszins sabelvormige vlag, en met de voortreffelijke zwarte dop snuivend. Op bevel stoot hij wild - oorspronkelijk Schots sneeuwhoen* (een fazantachtige) en patrijs - van de grond omhoog, zodat de jager hem naar beneden kan halen. *Feitje. Je kent het hoen (grouse) vast als het vignet van de fles The Famous Grouse blended Scottish whisky.

Sociaal gedrag

De jeugdige Gordon Setter kan ietwat verlegen zijn. Het is aan de begeleider om kennismakingen met allerlei lieden, soortgenoten en dieren te kanaliseren. De Gordon Setter is altijd aardig tegen vreemden, maar kan zich aanvankelijk wat gereserveerd tonen. Gun hem de kans om het op zijn eigen manier te doen: laat hem zelf de eerste stap zetten. Tegenover honden is de Gordon Setter, net als veel jagende honden, verdraagzaam. Met een Schotse of een Schotsman is het ontspannen uitgaan. Vanwege hun oorspronkelijke twee-eenheid in het veld kiest menige eigenaar een dubbelpakket. De Gordon Setter is een prima huishond die plezierig in de omgang met kinderen is (ervan uitgaand dat kinderen door hun ouders zijn gewezen op de hondenetiquette). Visite is welkom, want de Gordon Setter verkeert graag in gezelschap. Meestal uit zich de ontvangst in een kort onthaal en een afwachtende houding. Bij een okay trekt hij zich terug; bij voorkeur op de bank waar hij op zijn rug rust.

Opvoeding en beweging

Geduld, consequentheid en een positieve houding zijn dé magic words bij het naar je hand zetten van de Gordon Setter. Met een dergelijk fijn en vrolijk karakter train je op basis van belonen. Het ras is beresterk, vandaar dat aan de lijn lopen zonder trekken een aandachtspuntje bij de opvoeding is. Blaffen doet de jachthond sporadisch. Hij slaat alleen aan bij horen van de deurbel of als hij het echt niet vertrouwd. Hij is waaks genoeg om je veilig bij te voelen. De pittige jonge Gordon Setter is moeilijk af te remmen. Vanwege zijn fast groei (en op de loer liggende HD) is het aan te raden om de beweging en belasting tijdens de wasdom te doseren. Er zijn genoeg geschikte spelmogelijkheden waar de jonge honderik op een safe manier zijn energie mee kwijt kan raken. Eenmaal volgroeid heeft hij volop uitloop nodig. Van de buitenshuise bezigheden is vrij rennen number one. De drang om los over de heide te gaan, is buitengewoon aanwezig. Met een gehoorzame baasgerichte hond loopt dat gesmeerd. Naast de fiets in draf is een goede tweede. Waterapportes, dobberende watervogels fixeren in de gebruikelijk ‘voorstaan’ houding, zich in trans laten brengen door vreemde volièrevogels of hennen en hanen die jammerdebammer veilig achter kippengaas fladderen op de kinderboerderij, plus de eigen tuin herinrichten door ijverig snoei- en graafwerk zijn prettige preoccupaties. De eendjes voeren laat je gemakshalve bij de Gordon Setterpup achterwege. Zwemmen voor de fun (een zalmpje scoren zit er in onze rivieren niet in) en voor spieropbouw - het monster van Loch Ness door de Scots liefkozend Nessie genoemd, maakt meer indruk op toeristen dan op de Gordon Setter. En niet onbelangrijk: machtig mooie Gordon Setters presenteren zich maar wat graag op hondenshows. Pretty pictures waar ze hun beste kant laten zien, maak je in de koperen herfst die prachtig kleurt bij de kastanje franje. Voor je veelzijdige betrouwbare jachtpartner die zowel kan apporteren als opsporen, worden er regelmatig veldwedstrijden georganiseerd.

Gezondheid

Incidenteel komen bij Gordon Setters knikstaarten voor. Het is een door erfelijke factoren veroorzaakte afwijking aan de staartwervels (een foutief aantal) behorend tot de skeletafwijkingen: haken of krommingen en een of meer knikken vertonend, een afwezige staart, een te korte staart met een stomp einde, of een foutief aantal wervels. Voor de huishond die niet wordt ingezet om nakomelingen te verwekken, vormt een aangeboren knikstaart vrijwel geen belemmering.

De officiële term voor een maagtorsie, -verdraaiing of -kanteling is maagdilatatie-volvulus, afgekort MDV. Bij een maagtorsie draait de maag om zijn as waardoor de in- en uitgang worden afgesloten. Er zijn verschillende oorzaken die het risico op een maagtorsie vergroten: gasophoping, de grootte en het gewicht van de hond, medische zaken zoals een verlengd hepatogastrisch ligament, activiteit voor en na het eten, een overvolle maag, eten vanaf een verhoging (al zijn de meningen daarover verdeeld), overmatig drinken of sneeuw naar binnen werken. Voorzorgsmaatregelen ter voorkoming: het voer in porties over de dag verdelen, geen volumineuze maaltijden, de hond niet te kans geven om te schrokken waardoor er te veel lucht binnenkomt, ruim de tijd laten tussen eten en inspanning (spelen en uitlaten).

Heupdysplasie (HD) betekent letterlijk: heupmisvorming. Het komt voor bij (middel)grote rashonden, bastaards en kruisingen. HD is een aandoening met een multi-factoriële oorsprong. Er is niet één eenduidige, maar er zijn meerdere oorzaken voor de aandoening: door erfelijke factoren (25%), uitwendige invloeden (voeding en onstuimigheid van de hond) en bepaalde ontwikkelingsstoornis van de heupgewrichten; bij te veel beweeglijkheid tussen dijbeenkop ten op zichte van de heupkom, treedt vervroegde slijtage in het heupgewricht op die vroeg of laat leidt tot pijnlijke artrose. NB Fokdieren moeten voorafgaand aan een eventuele dekking getest worden.

Progressieve Retina Atrofie (PRA) of retinadegeneratie is een groep van netvliesafwijkingen die tot blindheid leidt. Het begint meestal met slecht zien in het donker (nachtblindheid) en leidt uiteindelijk na enkele jaren tot volledige blindheid. PRA, waar nog geen behandeling voor bestaat, kan zich bij de Gordon Setter vanaf het zevende levensjaar ontwikkelen. Voor die tijd is er aan de hond niets te merken en bij een oogonderzoek niet te zien. Bij Animal Health Trust UK (www.ahtdnatesting.co.uk) is een DNA-test te bestellen, waarmee al bij pups vastgesteld kan worden of de hond genetisch vrij is, of dat er een kans is op dragerschap of lijderschap.

Vachtverzorging

Het zou te ver doorvoeren om hier de volledige haardracht te beschrijven, want het luistert nogal nauw bij de Gordon Setter. Elk lichaamsdeel heeft zo zijn eigen voorschriften. Bij de showhonden hoort een speciale dracht en trimschema. De vacht die zo lekker afkleedt, is diepglanzend gitzwart met tan vlekken en kaders. Hij varieert van kort en fijn, tot matig lang, en glad tot lang en zijdeachtig. Regelmatig onderhouden en controleren. Door hun voorliefde voor de natuur in combinatie met een donkere vlakke vacht waar vastgebeten teken praktisch onzichtbaar verscholen zitten, is tekenpreventie en -bestrijding wenselijk. Om in winterse tijden pijnlijke sneeuwklonters te verhoeden, worden de haren van de voeten kort gehouden. Er wordt geadviseerd om de Gordon Setter minstens tweemaal per jaar te baden met een geëigende hondenshampoo (en conditioner) om ongewenste hondengeur tegen te gaan.

De Gordon Setter heeft twee belangenbehartigers: Gordon Setter Vereniging Nederland (GSVN) www.gordonsettervereniging.nl en de Nederlandse Gordon Setter Club (N.G.S.C.) www.gordonsetter.nl. Misschien een beetje flauw, maar dat flamboyante zanger/presentator Gordon nog geen schutspatroon is van zijn naamgenoot, verwondert mij zeer.

ZONDER TITEL

 

Doet dit plaatje jullie ook denken aan schilderijen van Oude Hollandse Meesters

met lieden voorzien van molensteenkraag en pofbroek?