Rond elke julimaand zien we op de hei massaal
gewone mestkevers (groot, zwart met felblauwe schijn, glimmend glad pantser) op
hun rug liggen. Wanneer je ze tracht te ‘helpen’ door ze recht op hun pootjes
te zetten, draaien ze toch weer om. Omdat Skip zich zelfs zorgen ging maken
over de bergen kevers die op hun rug balanceren, ben ik op zoek gegaan naar het
waarom. Wat blijkt: zelfs (mestkever)experts weten het exacte antwoord niet.
Hier plausibele verklaringen van Naturalis, landschapsbeheerders en diverse internetsites.
Mestkevers zijn voorgeprogrammeerd
om een bepaalde cyclus te volbrengen.
Als hun programma is afgedraaid (het leggen van eieren), zijn ze klaar. Voor de op zijn rug spartelende mestkever, is het seizoen voorbij. Hij ligt op een presenteerblaadje voor vos,
zandhagedis en spitsmuis.
Mestkevers
zijn bovengronds niet de meest efficiënte dieren zijn. Ze kunnen redelijk goed
vliegen en uitstekend graven. Kruipen daarentegen is op die kromme poten voorzien
van tarsen (stevige haakjes aan de uiteinden) niet altijd een feest. Daarom
vallen ze op oneffen terrein vrij gemakkelijk om. Terugdraaien lukt niet. Het
zou kunnen omdat ze moe* zijn of hun lading (ze eten gulzig van poep) niet
evenredig is verdeeld, waardoor ze in disbalans komen. Vaak zijn ze ook geparasiteerd door mijten die aan de buikzijde tussen de poten zitten. Poten en kopaanhangsels ingetrokken? Dit is een actieve verdediging: de mestkever houdt zich dood.
*In de
zomermaanden is de mestkever zeer actief. Met hun relatief grote en krachtige
poten draaien ze balletjes mest, die ze in de bodem begraven en waarop zich de
larven ontwikkelen. Ze moeten bergen verzetten. Als ze op de rug liggen, zijn
ze gewoon moe van al dat zware werk.
