Voor het omgaan met honden is geen universele blauwdruk beschikbaar. Beïnvloed door zelfstandige dorpse Fikkies en seriehelden zoals Lassie besloot Cela den Biesen al vroeg dat honden bijzonder veel (onbenut) talent bezitten. Ze leert Honds om te kunnen ontrafelen wat er in een hondenkopje omgaat. Haar eigen en andermans honden scholen haar in de praktijk bij. Bij elke hond apart introduceert ze mensentaal. Door gericht tegen de hond te praten, leert hij woorden en compacte zinnen koppelen aan zaken die het leven veraangenamen en duidelijker maken. Volgens Cela hebben honden aanleg om ons aan het verstand te brengen wat ze bedoelen, als wij oor en oog voor de vertaling hebben. Een toelichting.
De opmaat naar de Kluifje Kijk op schrift vormde een eigenaresse die zich aangesproken voelde door de boodschap die uit mijn schrijfsels spreekt: alle honden kunnen het soorteigen leven leiden waar ze recht op hebben als eigenaars hen daarvoor de ruimte geven. ‘Hoe een hond zich ook gedraagt, jij weet overal een positieve draai aan te geven’, zei ze. ‘Voor mij is het écht zo’, antwoordde ik. Waarop zei verzuchtte: ‘Ik zou willen dat mijn hond en ik samen zó bonden.’ ‘Maar dat kan toch iedereen?’ was mijn verraste reactie. Zelf had ik er nooit bij stilgestaan dat mijn koers afwijkend is. Ik heb honden hoog zitten. Hun begaafdheid en humor worden nog te vaak onderschat naar mijn mening. Pas toen de eigenaresse mijn kijk op Hondse zaken benoemde, kwam het besef dat ik honden bewonder om hun zelfredzaamheid, flexibiliteit en inventiviteit om zich in de mensenwereld te handhaven. Als hondeigenaar kunt u geen groter compliment van uw hond krijgen dan onvoorwaardelijk vertrouwen omdat hij weet dat u het beste voor hem wilt. Uit dat respect vloeide de gelijkwaardige behandeling voort: een brug slaan tussen mensen- en hondentaal door gebruik te maken van positieve verbale communicatie, zo nodig aangevuld met gebaren. Praten tegen een hond is voor mij net zo vanzelfsprekend als tegen een persoon.
Wat omhelst de Kluifje Kijk?
De insteek is: samen in harmonie speels door het leven gaan. Weten wat u aan elkaar heeft en van elkaar op aankunnen. Bepalend daarbij is de gun- en funfactor: als je elkaar mag, kun je veel van elkaar hebben. En als u het vriendelijk vraagt, doet een hond alles voor u wat in zijn vermogen ligt. Bij een hond die van zichzelf vervreemdt, zijn eigen intuïtie en aard moet ontkennen, ontstaan problemen. Om conflicten te voorkomen staat u uw hond toe zijn eigen hondenleven te leiden binnen de door u gestelde veilige grenzen. U stuurt en begeleidt hem ongemerkt zodat hij zijn autonome karakter behoudt, ontspannen en evenwichtig is. Om dit te bewerkstelligen moet u eerst weten wat de hond beweegt. De hond doet hetzelfde: hij kent onze gedragingen door en door omdat hij ons continu en ongemerkt observeert. Interpreteer de motieven van uw hond door hem vragen te stellen. Zijn medewerking gaat op vrijwillige basis; aanmoedigen mag. Honden tonen zich ontvankelijk, pikken snel iets op, zeker als het hun voordeel oplevert. Maak uw hond slim(mer) door hem te betrekken in voor hem belangrijke en basale zaken. Maak hem via spraak deelgenoot. Boots zijn houding of klank na. Aanvankelijk lijkt deze transcriptie een omslachtige manier van communiceren. Gaandeweg leveren de bevestigende aanwijzingen een profijtelijk rendement op. Uw hond bouwt een enorme woordenschat op die in de praktijk buitengewoon bruikbaar blijkt. U kunt woorden inzetten om te weten te komen wat hij fijn vindt, wat hij wil of wat er scheelt; vul zelf maar in. Zo kunt u nog meer samen delen.
Hoe overbrugt u in de praktijk de kloof tussen een hond die zich
uitdrukt in pantomime met eventuele bijgeluiden, en een mens met een andere
mimiek die een waterval aan woorden uitspreekt in meerdere intonaties?
Het praatproces begint doordat uw hond het initiatief neemt tot contact door u aan te kijken. Hij vraagt uw aandacht. U verwoordt wat hij bedoelt. Misschien is de hond besluiteloos in wat te doen en zoekt hij hulp. U anticipeert door gericht zaken te duiden. Geen oeverloos gebabbel over ditjes en datjes tenzij uw hond dat als rustgevend ervaart: hij weet zo waar hij aan toe is. U merkt aan zijn respons of hij geïnteresseerd is in wat u te melden heeft. Wil hij u iets tonen, reageert hij begrijpend, negeert hij u, loopt hij bij u vandaan, of volgt hij op wat u zegt? Door bij volgende identieke situaties het begrepen woord of de succesvolle zin te herhalen, leert uw hond de samenhang. Door de interactie die ontstaat, gaat u elkaar steeds meer aanvullen. Uiteindelijk is het zelfs mogelijk om bepaalde zaken te overleggen. Via entertrainment (een combi van entertainment en trainen) oefent u spelenderwijs en bouwt zo het praatproces verder uit. Enkele eigenwijzigheden:
Positivisme
Wanneer
u uw hond gaat begeleiden, schrapt u de woordjes ‘niet’ en ‘nee’ uit uw vocabulaire.
U
vervangt ze door speelse humorvolle oplossingen (verleiden en afleiden) waar de
hond tevens wat van opsteekt. Het opgeleverde resultaat kunt u uitbouwen tot een hulpmiddel
voor een volgende keer.
Uw hond wil de struiken in duiken. U wilt dat uw hond op de stoep blijft. Verbieden door ‘nee’ te zeggen of een reprimande zijn onleuk. Net als hem aan de riem meetrekken of -sleuren. De loslopende hond motiveren om vrijwillig mee te komen is plezieriger. Uw hond leert ervan omdat het bij volgende soortgelijke situaties meteen de gewenste respons oplevert. U overreedt uw hond op de juiste timing (vlak voor hij aanstalten maakt) met de vrolijke woorden: ‘Op het rechte pad te blijven.’
Humor
In een vertrouwensrelatie durft een hond initiatieven te ontplooien. Honden zijn gevoelig voor humor. Het is het beste wapen dat u en hij in de strijd kunnen gooien. U zult versteld staan waarmee de hond u kan inpakken en vice versa. Natuurlijk honoreert u inventiviteit met een brede smile. Zie de lol van zijn deugnieterij in. Laat met een lach merken dat u hem doorheeft. Uw hond zal het met een twinkeling in zijn ogen (of zelfs een heuse grijns) beantwoorden.
Talenwonder
Een van mijn honden verstond mijn moedertaal zo gedetailleerd dat ik genoodzaakt was om voor bepaalde onderwerpen op een andere taal over te schakelen. Zelfs in de buitenlandse vertalingen herkende hij op den duur woorden. Zo kwam het dat we steeds vaker over de grens praatten. Ontdek of uw hond een talenknobbel heeft door overbekende woordjes te vertolken.
Het
is zo simpel om positief en optimistisch te zijn. Is
het u na het lezen van dit artikel opgevallen dat u het woordje ‘niet’
slechts één keer bent tegengekomen? Dan spreekt u Honds! Lees de lijvige Kluifje
Kijk met tal van voorbeelden op Kluifje.