MIJN HOND SPEELT NIET

 

De druk bevaren rivier heeft zich uitgeschud als een natte hond. Op de zandoever ligt een brede strook stro vermengd met voornamelijk gestrand plastic afval en glas. Mijn krulstaart gaat vergenoegd aan de haal met bergen botervlootjes die massaal zijn weggewaaid onder een ontbijtje aan dek. Zijn poten stoeien met inhoudsloze wijnflessen soldaat gemaakt tijdens een romantische picknick op de wallenkant. Lege toiletblokhoudertjes - zou de rivier daar echt schoner van worden? - laten hem niezen. De hond sjort met gebarsten emmers die onverhoopt overboord zijn gevallen tijdens of na een boenbeurt. Worstelen met een losgeslagen buitenband van een fiets is een uitdaging. Een intacte kleffe vogelverschrikker wordt argwanend vermeden.

Voor een hond is die overvloed aan 'speelgoed' een eldorado, zoiets als een kind in een snoepwinkel. Na alles in de bek te hebben gehad, pakt hij een gestrand bloempotje om het direct hebberig te verruilen voor het onderstel van een nep Barbiepop. Hij vindt een ballon; raadselachtig hoe die alle heftigheid heeft overleefd. De hond schept zijn neus eronder en de ballon vliegt een eindje het weiland in. Hij dartelt erachteraan en amuseert zich kostelijk tot de wind de ballon meevoert.

We treffen een eigenaresse met een schattig rattig hondje met een langgerekte rug op korte pootjes. ‘Wat heeft uw hond een plezier. De mijne speelt nooit´, zegt ze spijtig. ‘Er zijn begrijpelijke redenen waarom een hond niet dolt met (alle) soortgenoten of zichzelf niet weet te vermaken. Spelen moet je leren’, vergoelijk ik. Mijn krulstaart nodigt het hondje tevergeefs herhaaldelijk met spelbuigingen uit. ´Speelt hij wel samen met u?’ vraag ik. Ze schudt haar hoofd van nee: ‘Ik begrijp echt niet waarom hij zo’n spelbreker is.’ We nemen verschillende opties door. Haar ogen lichten op: eindelijk heeft ze een verklaring* en beseft ze dat niet iedere hond moet spelen om blij te zijn.

*Kijk voor de oplossing op de blog waarom speelt mijn hond niet?

SPINONE ITALIANO

 
dolce

Als je in de ogen kijkt van de Spinone Italiano kijkt, daalt er een innerlijke rust over je heen alsof de paus je persoonlijk Gods zegen geeft. Is deze goedgelovige hippie onder de honden echt zo’n heilige als wordt beweerd?

Herkomst en geschiedenis

In geschriften uit de Grieks-Romeinse oudheid werden al grote witte ruwharige jachthonden met een scherpe neus die uitstekend voorstaan en apporteren, aangehaald. De Spinone zou verwant zijn aan rassen als de Bracco Italiano, de Barbet en de Griffon. De gerespecteerde staande hond (FCI groep 7 Voorstaande honden nummer 165 sectie 1.3) koos uiteindelijk het Land van de Laars als domicilie. Niet zo verwonderlijk. De Spinone Italiano is de Michelangelo onder de jachthonden: een cane universalis. Een ingewijde die fazant, snip of patrijs op afstand ruikt, voor de jager het veld afschuimt, voorstaat bij gevonden wild en apporteert. Over water lopen kan de Spinone Italiano die begiftigd is met zwemvliezen tussen de tenen nog net niet, maar water - van regenpoel tot de grote plas - oefent een onweerstaanbare aantrekkingskracht op hem uit. Elk terrein of dat nou veld, bos of moeras is, is begaanbaar voor de Spinone Italiano. Zelfs dichte begroeiing vormt geen belemmering. De letterlijke betekenis van ‘spinone’ is stekelig. Dit zou kunnen duiden op zijn ruwharige vacht, het feit dat hij struiken met puntige uitwassen niet schuwt en wie weet is het zelfs een devote verwijzing naar de doornenkroon die Christus op klassieke fresco’s draagt.

Karakter

Of je hem nu aanschaft als jachthond, gezelschapshond of gebruikshond, de ontspannen Spinone Italiano is een toonbeeld van geduld, kalmte en betrouwbaarheid. De velerlei kwaliteiten die hem worden toegedicht zijn lief, ongecompliceerd, braaf, gewillig, gezellig en aanhankelijk. Drukte en wilddoenerij liggen hem niet. De vriendelijkheid zelve houdt het liever relaxed. De ideale eigenaar waar de Spinone Italiano het best bij gedijt, is een net zo flegmatieke persoonlijkheid die zijn zachtaardigheid en aanhankelijkheid waardeert. De Spinone Italiano is een aangename familiehond die la dolce vita (het zoete leven) voorstaat, en zijn geliefde famiglia geniet met hem mee. De aanhankelijke Bello eist thuis nadrukkelijk zijn plek op: aan of op je voeten, of knus naast je op de bank. Hij wil voortdurend de innige band met zijn eigenaar bevestigd zien in de vorm van een goed woordje, aaien of geknuffel. Een aanwensel wat je als beneficio moet zien.

Sociaal gedrag

De Spinone Italiano is een staande jachthond die graag snuffelt. Wild opspeuren, voorstaan en apporteren is voor hem hemel op aarde. Toch hoef je tijdens wandelingen in de natuur geen spaghettiwesternachtige taferelen te verwachten. De gehoorzame hond die oog in oog met wild komt te staan, zal onmiddellijk naar je toe komen als hij gefloten wordt. De stereotype Italiaan drukt zich uit in hartstochtelijk taalgebruik inclusief de bijbehorende dynamische gebaren. De Spinone Italiano vormt daarop een uitzondering: hij houdt niet van poeha noch van stress. Agressie is hem vreemd. Hij kan met alles en iedereen door één deur. Zijn andere honden aan het spelen, dan doet de Spinone Italiano voor spek en bonen mee: als een gedienstige velina (bevallige assistente van een spelshowpresentator) of als toeschouwer. Hij neemt als het ware de kleur van zijn omgeving aan.

De familiehond kun je solo houden, en als ‘enig kind’, met meer honden of met andere huisdieren - huisdieren accepteren, vraagt soms om een stukje begeleiding. Het liefst vergezelt de Spinone Italiano je overal naar toe. Dat kan omdat hij zo (a)aimabel is. Een uurtje of vijf alleen thuis blijven, mits hij voldoende aan zijn trekken is gekomen, accepteert hij gelaten. Met bambini is hij behoedzaam. Hij is geen onstuimige omverloper en vertrouwt erop dat gezinsleden hem niet uitnodigen om de tarantella met hen te dansen. De lange onbevederde staart kan wel gemakkelijk spullen van bijvoorbeeld de salontafel af zwiepen.

Spinoni zijn niet gefokt om te waken. Ze gaan spaarzaam om met hun baritonblaf om: hun torso dat in een vierkant van gemiddeld 65 x 65 cm past, houdt maffioso wel op geduchte afstand.

Opvoeding en beweging

Door zijn zachte en gewillige aard is de vriendelijke Spinone Italiano zeer trainbaar. Hij is een leergierige beginnershond voor de natuurliefhebber die zich in het ras heeft verdiept en over veel vrije tijd beschikt. Een hondenervaren persoon kan de hond zelf scholen. Hoewel een hondenschool de mogelijkheid biedt om geregisseerd andere honden te ontmoeten en de baas bij te spijkeren. Een jachttraining volgen is aan te bevelen. Begin zo vroeg mogelijk met het spelenderwijs aanleren om de hond naar je toe te laten komen door middel van de jachtfluit. Als je de eerste twee levensjaren voldoende investeert in zijn opvoeding en de hond ruimschoots lichaamsbeweging krijgt, dan heb je de tien jaren daarna een betrouwbare en volgzame amice. De hobby- en professionele jager appreciëren hem als werkende partner met een zachte bek waardoor wild zonder schade wordt aangebracht. De (gepensioneerde) eigenaar die van lange bos- of duinwandelingen én gemoedsrust houdt, aanbidt de solide hond omdat die prima zonder lijn kan lopen.

De Spinone Italiano is gefokt om de hele dag mee op jacht te gaan. Het is een snuffelende kilometervreter van wie de zintuigen gestimuleerd moeten worden en die uren en uren per dag zijn poten moet strekken. Dagelijks vrij rond rennen, door weer en wind, in het bos of op het strand zijn onontbeerlijk. Hij kan veilig los en blijft dicht bij je in de buurt. Geen veni vidi foetsie zoals de meeste jagende honden als ze wild zien, maar een vragende blik aan de eigenaar wat te doen. Een simpel aangeleerd ‘nee’ of fluiten, en de hond komt weer langszij. Krijgt de Spinone niet de beweging die hij nodig heeft, dan kan ook hij gefrustreerd raken en eigenwijs worden. De Spinone Italiano gaat in een soepele losse stap en werkt in een verlengde draf die ‘trotten’ (vlug stappen) wordt genoemd. Deze voortbeweging kan hij, afgewisseld met een galop, lang volhouden. Niet-jagende Spinoni kun je een vrijetijdsbesteding aan de hand doen als mantrailing, of zijn neus aan het werk zetten als reddingshond of therapiehond. Na het uitlaten voor langere tijd in de tuin zoet zijn met ogenschijnlijk niks, is dolce far niente (zalig nietsdoen).

Gezondheid

Volgens de Raad van Beheer zijn er geen rasspecifieke gezondheidsproblemen bij de Spinone Italiano bekend. Fokdieren worden onderzocht op het voorkomen van heupdysplasie. Aangezien de Spinone een wat open oog heeft, is het derde ooglid vaak zichtbaar en bestaat er tevens een verhoogde kans op (bindweefsel)ontsteking. Bij de echte Italiaan gaat de liefde door de maag. De Spinone Italiano zul je zelden in de cucina aantreffen. Hij is niet zo happig op eten. Ondanks dat hij geen smulpaap is, spreekt een gevarieerd menu van groente, fruit, en vlees & gevogelte hem wel aan.

Verzorging

De robuuste haren van zijn overjas zijn stijf en hard en moeten regelmatig doorgekamd worden om klitvorming tegen te gaan. Achtergebleven groen in de vacht vindt men zelden. De waterdichte vacht (in de winter dicht en in de zomer glad) beschermt de hond tegen fredo (koud) en caldi (warm). Trimmen laat je ‘m twee keer per jaar of naar behoefte; de een ruit continu, de ander zelden. Omdat de Spinone Italiano zijn ovale kop overal insteekt, is een regelmatige inspectie van de driehoekige oren een aanrader.

De colori van de vacht zijn: puur wit, wit met oranje aftekeningen, wit gespikkeld met oranje, wit met kastanje aftekeningen, wildkleurig of bruingrijs. De meest gewenste kleur is de bruine kleur (marrone) van een monnikspij. De kleur van de neus en oogleden is gerelateerd aan de vachtkleur, dus nooit zwart.

Is de Spinone Italiano dan volmaakt? Na de lange lofzang één weeffoutje. Zijn signatuur, de barba (baard), is veelal bedekt met modder, voedsel of erger. Tijdens het eten en drinken duwt hij zijn hele snuit in het water of de voerbak. Pas dan komt de ware kunstenaar in de Spinone Italiano naar boven. Slijmdraden tekenen als slierten linguini ongewenste fresco’s en plafondschilderingen. Kleding en meubilair worden door het afvegen met een natte baard gerestyled. La Belle Italia is zoals iedereen behoort te weten hét centrum van mode en design. De baard scheren (zowel reuen als teven maken zich schuldig aan deze misdaad) biedt geen soelaas, omdat ook de karakteristieke hangende lippen het speeksel de vrije loop laten. Leer de Spinone Italiano van jongs af aan zijn vieze bek aan jou te tonen, zodat je ‘m meteen schoon kan wrijven. Boenen met zeep is overbodig, altijd een gastendoekje voorhanden volstaat.

DROMEN HONDEN?

Ja, honden dromen ook. Net als mensen herbeleven ze impressies en verwerken ze in dromen indrukwekkende gebeurtenissen die ze de afgelopen dag hebben meegemaakt. Aan de manier waarop ze de droom zichtbaar uiten - piepen, grommen, keffen, rennende en spartelende poten, zenuwtrekjes lippen, oogleden, oren, schokkerig lichaam, staart zwiepen, onregelmatige ademhaling et cetera herken je de vrolijke of spannende situaties die ze overdag hebben meegemaakt. 

LAGOTTO ROMAGNOLE

ondernemend

Op de heide zien we een krullenbol tussen gevallen herfstbladeren wroeten. Wanneer we naderen, hangt het onnozele schaap meteen aan moeders rokken. Wat wij voor verlegenheid aanzien, is de bekende terughoudendheid die menige Lagotto Romagnolo siert. Overigens maakt de blafbijlage acuut duidelijk dat de Lagotto Romagnolo geen mak lammetje is, zoals zijn wolligheid wél doet vermoeden.

Herkomst en geschiedenis

Ergens tussen de 14^e en de 17^e eeuw (om de geschiedenis geen geweld aan te doen, houden we een ruime marge aan) was er al sprake van een van astrakan voorziene waterhond in de Noord-Italiaanse regio’s. Zijn werkgebied omvatte de moerasgebieden bij Ravenna, de lagunes bij Comacchio, en het lage vlakke land van Romagna. De mediterrane apporteerder van klein waterwild werd ingezet door Romagnoolse jagers. De hond vond en vindt het nog steeds zalig om door ondiepe waterplassen en de delta te dabben. Hij dankt er zijn naam aan. Lago is Italiaans voor waterplas/meer. De moerasbewoners werden Lagotti (meervoud van Lagotto) genoemd. Tel de streek erbij op en je hebt een aanspreektitel die klinkt als een klok. We nemen een sprong in de tijd. Na de drooglegging (de geleidelijke terugtrekking van de zee uit de Po vallei) vindt de Lagotto Romagnolo, dankzij zijn uitstekende neus, nieuw emplooi als truffelhond. De peperdure truffel is een knolvormige, zeer geurige ondergrondse paddenstoel. Het schaafsel of trufferen maakt gerechten tot exquise lekkernij. Een excellente truffelzoeker is voor zijn bezitter goud waard. Is het puur toeval dat de keuken van Emilia-Romagna tegenwoordig bekend staat als de beste van Italië? De krullenhond waarvan de snit bij het nageslacht onveranderd is gebleven, kreeg in 1995 een voorlopige erkenning door de FCI. In 2005 volgde de definitieve indeling in de FCI groep 8 Retrievers, Spaniels en Waterhonden sectie 3 nummer 298.

Karakter

De Lagotto Romagnolo is een hond van distinctie. Hij is een verfijnde snoeperd, heeft bijgeschaafde manieren en ziet er, als het goed is, gesoigneerd uit. We lepelen zijn markante cachet op. Geïnteresseerd: de prikkelgevoelige hond is opmerkelijk alert op alles om hem heen. Vooral bij afwijkende zaken wil hij zich op de hoogte stellen. Hij staat dan met de neus vooraan of zoekt steun bij zijn eigenaar. Pas na een dubbelcheck is het oké. Venijnig: Over de vriendelijke hond ligt een dun laagje vernis. Slaat de schuchterheid om in angst, dan heeft het ene individu wat mee bite dan de ander. Springerig: een vrolijke hittepetit die altijd te porren is voor actie. Loyaal: aanhankelijk en contactgericht (ook tijdens uitjes). Gezellig: het plakplaatje is zeer aanwezig in huis. Hij wil overal bij zijn en volgt de baas op de voet. Waaks: passanten, arriverend bezoek, of mogelijk onraad, ontlokken bij de in aanleg luidruchtige hond waarschuwend geblaf. Trainbaar: een ideale combinatie van bereidwilligheid om te werken, ijver en speelsheid. Eenkennig: de hond ontleent zijn aantrekkingskracht deels aan zijn reserve. Die terughoudendheid mag echter nooit leiden tot extreme schuwheid of angstagressie. Schrikkerig: de hond met de grote bek, heeft een hazenhartje. Hij is gauw van zijn stuk gebracht. Dat uit zich in een neerwaarts gehouden staart en een ineengekrompen houding. Door de afwezigheid van het angst-gen en een op maat gesneden begeleiding/socialisatie, zal hij uitgroeien tot een evenwichtige en onbevangen hond. Geraffineerd: de gevoelige Lagotto Romagnolo is een wolf in schaapskleren. Toont de leider zich geen baas, dan zal hij diens positie ambiëren.

De Lagotto Romagnolo vraagt aan zijn toekomstige eigenaar een brevet van bekwaamheid. Naast kynologische kennis, het uitstralen van zelfvertrouwen en evenwichtigheid, heeft de persoon in kwestie een laconieke instelling. De liefhebbende en toegewijde eigenaar moet de hond begrijpen, begeleiden, opvoeden als een uitdaging zien, en vooral doorpakken.

Sociaal gedrag

Ietwat contactgestoord mag je de Lagotto Romagnolo gerust noemen. Doorgaans zal hij levende wezens voorkomend bejegenen. Dollen met honden is aan strikte voorwaarden gebonden: beleefd zijn in de omgang en bij voorkeur het spelletje pak-me-dan-als-je-kan beheersen, waarbij de vooroprennende Lagotto Romagnolo niet voor een gat te vangen is. Speelkameraadjes hoeven maar één van de regels te overtreden, en ze worden getrakteerd op tenor gegil. Bovendien is het dan finito.

De conflictvermijder heeft desalniettemin moeite met nieuwe personen, dieren en ervaringen. Die remmingen geven aanleiding tot blaffen. Het is noodzakelijk dat er vanaf onbedorven pup stevig wordt gewerkt aan het socialiseren. Door de hond gedoseerd aan van alles en nog wat te laten wennen en hem overal mee naartoe te nemen, investeer je in een prettig samenleven. Verzaak je, dan kan de Lagotto Romagnolo zich zomaar ontpoppen tot lastpak.

In gezinnen die rekening houden met zijn hypersensitiviteit en hem een stabiele omgeving waar duidelijke grenzen worden gesteld en regels worden afgesproken, komt hij prima tot zijn recht. De hond met aaibaarheidsfactor 100 wil door de eigen mensen graag vertroeteld worden. Hij kan prima met huisdieren, en kinderen waarmee hij opgroeit, uit de voeten. Onbekende vriendjes vallen onder de categorie: vreemde voorwerpen. Voor de allesbehalve Dappere Dodo, is een vakantie toch een plezierige onderneming. Dichtbij zijn mens gedraagt hij zich als een flexibele reisgenoot die geniet van de gezamenlijke ontdekkingstocht, zeker als je er een snoepreisje (op truffeljacht) van maakt!

Opvoeding en beweging

De Lagotto Romagnolo is een doener. Nature & nurture (aanleg & opvoeding), plus de omgevingsfactoren bepalen hoe het wolletje zich ontwikkelt. Wil je de hond echt tot zijn recht laten komen, dan zul je er van meet af aan bovengemiddeld mee aan de slag moeten. Het sensibeltje heeft een consequente baas nodig die hem de zekerheid biedt dat hij alles onder controle heeft. Begeleiden en ondersteunen zijn kerntaken bij de opvoeding. De verkenner zou het liefst alles tegelijk willen leren. Door de juiste balans te vinden tussen rust en actie, leert de druktemaker relaxen. Een uitgeslapen hond is immers veel beter in staat om leerstof in zich op te nemen. De Lagotto Romagnolo is pijn- en voergevoelig. Bij het trainen komt de (koekjes)corruptie goed van pas. Stemcorrecties worden meer dan eens te soft gevonden. Het ras vraagt om mentaal en fysiek overwicht. Stevig aanpakken, door het gedrag van de moederhond na te bootsen (een grauw, of jouw geur afgeven op de plek waar de hond zijn bezitterigheid toont), en fysieke terechtwijzingen zoals met twee stijve vingers in de schouder prikken, brengen de boodschap in één keer glashelder over, volgens verschillende Truffelhondbezitters. Na een jaar kan zich een terugval voordoen. Doet de Lagotto Romagnolo alsof hij alles vergeten is, of genoot hij gewoon van de intensieve schoolperiode? Hoe dan ook, als baas en hond op herhaling zijn geweest, kan hij rond zijn tweede of derde levensjaar afstuderen.

Ongewenst gedrag moet je meteen intomen door het om te buigen naar wenselijk gedrag. De Lagotto Romagnolo is van huis uit best blafferig. Hij heeft een heel arsenaal aan klanken. Het operagejammer, de hoge repeterende repeat, de zware ‘whoe’, de afgevuurde alarmtoon en de protestblaf. Met de woefjewel verzekert hij zich van jouw aandacht. Bevestig deze (insure) en biedt hem een alternatief.

Uitgelaten. De Lagotto Romagnolo heeft veel beweging nodig. Hij is een heerlijke hond om ontspannen los mee te wandelen: hij is nooit ver of lang uit je buurt. Zijn jachtinstinct is hij in de loop der tijd grotendeels kwijtgeraakt, of het is latent aanwezig. Met regelmatige stappen, een kwieke draf of kortstondig galopperen, gaat hij in alle weersomstandigheden op pad. Bij voorkeur in de wilde natuur. De hond moet aan zijn trekken komen, maar is een uitje een keer minder lang, dan toont hij zich heel inschikkelijk. Hij is dol op graven, rennen en neuzen. De Lagotto Romagnolo heeft een aangeboren drang tot zoeken en is resultaatgericht. Hij neust om zich van iets op de hoogte te stellen, zich te overtuigen.

Je kunt een scala aan hondensporten met de Lagotto Romagnolo beoefenen: behendigheid (hij is snel en wendbaar), waterwerk (een nat pak halen bij het apporteren? Joepie!), gehoorzaamheid (met geduld en beleid oefenen) en praktijkspeuren (werklustig). Dat laatste is de best gewaardeerde uitlaatklep van de truffelzoeker. In opperste concentratie samen met je begeleider een gelegd spoor van Canitruf of diepvriestruffel volgen, is wat de speurneus het liefst doet. Hoe meer drift de hond bezit, des te gedrevener hij is. Uiteraard start je stapje voor stapje. Je begint met het geurkokertje van je af te gooien, vergezeld van: ‘Zoek truffel!’ Dan verberg je het onder gebladerte en zo verder richting het echte werk. Een andere persoon verlegt het kokertje, zodat de hond niet het luchtje van de baas volgt, maar het geurspoor. Hijs hem in zijn werktuig. De niet-schotvaste hond zoekt zelfstandig onder supervisie van de begeleider. Staat er spanning op de leist, zijn de driehoekige oren met ronde tip van opwinding iets opgetrokken en draagt hij zijn staart boven de rug, dan waant de hond zich in de oeroude heuvels van weleer.

Gezondheid en verzorging

Dankzij het DNA erfgoed - door gerommel met Italiaanse vervalste stambomen en inteelt - worden er een flink aantal afwijkingen gesignaleerd: Heupdysplasie (HD), Patella Luxatie, Juveniele epilepsie (JE), Epilepsie, Lysosomale Stapelingsziekte (LSD), Progressieve Retina Atrofie (PRA), Cataract, voedselallergie (glutenintolerantie), Cerebellaire Abiotrophy (CA), en Distichiasis, Hyperuricosuria. Aanleg voor angst, verlegen- en onzekerheid. Bovendien zijn er bij de reutjes laatbloeiers d.w.z. dat de testikels laat of ten dele indalen. Wat dan weer hoopvol stemt is, dat de leeftijdsverwachting toch tussen de 12 en 17 jaar wordt geschat.

Verzorging. De hond in het kwadraat (hij is bijna even hoog als lang) is bezaaid met gelijkmatig over het lichaam verdeelde weerbarstige krullen in effen wit (met bruine of oranje vlekken), bruinschimmel, en egaal bruin in verschillende nuances. De meeste bruine en oranje honden hebben een genetische vergrijzingfactor. De permanent is wollig van structuur met enigszins ruwe ringen waar het onderhaar doorheen schemert. Op het hoofd vormen lossere lokken een garnituur met de forse wenkbrauwen, snor en baard. Het krullige haar van met name de ondervacht is waterbestendig. De bewerkelijke schapenvacht vervilt als er geen onderhoud wordt gepleegd. De hond gaat nooit uit de kleren. Een geregelde gang naar de trimsalon is nodig om er als door een ringetje gehaald bij te lopen. De vacht maakt de hond. Als gebruikshond wordt hij tweemaal per jaar geschoren. Mooier is om de krullen met de schaar in te korten tot een leuke lengte.

MOESSON

 

Houd het dan nooit op? Na weken van regen, regen en nog eens regen eindelijk goede vooruitzichten. Nu Pop net de schuiltafel uitgevonden heeft, wordt de moesson door de zon ingehaald.

HOND LOOPT MANK

PIJNE POOTJES

Waarom trucjes behalve grappig of onderhoudend, zelfs handig kunnen zijn.

Je hond kan zich zomaar ineens verstappen, zijn pols verzwikken, een poot blesseren, een voetzool beschadigen of gewond raken. Ongelukjes voorkomen kan helaas niet altijd. Wel kun je voorzorgsmaatregelen treffen die hun nut bewijzen als je hond inderdaad ziek wordt of last heeft van klein ongemak. Bijvoorbeeld het oefenen van handelingen waardoor hij minder stress en pijn ervaart en die het voor jou eenvoudiger maken om je patiënt te verzorgen. Verder beweeg- en speltips waarmee je de revaliderende hond lichamelijk en geestelijk kunt afleiden en waar tevens zijn hele conditie van profiteert. 

PREVENTIETIPS

Leren wachten: voor het oversteken (veilig) wachten tot de baas ‘over’ zegt, kan levensreddend zijn.

Oefenen: het op spelenderwijze aanleren van bruikbare commando’s of onbekende (vervelende) handelingen. Bijvoorbeeld: tussen de tenen voelen, poot aangeven, stil op de rug blijven liggen (voor het maken van röntgenfoto’s zonder narcose), snuit in de platte hand leggen.

Medicijnen (of voeding) toedienen: tabletjes leren slikken door de hond (als pup) een snoepje in de vorm van een pilletje te geven. Mmm, lekker, goed voor je. Vul een slagroomspuit met gepureerde voeding en laat de hond hieraan likken. Spuit kleine hoeveelheden in zijn bekje wanneer hij ‘toehapt’.

Verbinden: poot laten geven, verband erom rollen, even laten zitten, verband wegnemen, de poot aandachtig onderzoeken. Niks aan de hond.

Wondverzorging: een zogenaamde wond schoonmaken door een bepaald plekje met een nat propje watten te ‘reinigen’ en vervolgens met een doekje droog te deppen.

Bench: heeft je hond (als pup) de bench leren kennen als een veilige haven, dan is dat extra handig wanneer hij wegens ziekte een tijdlang totale rust moet houden. Ook viervoetige patiëntjes hebben rust nodig. Harde (muziek)geluiden en fel licht worden als onprettig ervaren.

HET HERSTELPROCES

Wijze wenken om het herstelproces soepeler te laten verlopen.

Vaak makkelijker gezegd, dan gedaan: probeer te voorkomen dat de hond wild (op)springt, speelt of rent.

Zet de deurbel (tijdelijk) uit en hang een mededeling op de deur voor visite. Je kunt ook een anders klinkende deurbel installeren waar de hond niet van in alarmfase 8 belandt.

Zet voor post en reclamefolders een ton naast de deur zodat je geen brievenbusgeklepper hebt.

Wil je de hond ’s nachts mee naar de bovenetage nemen omdat hij dat zo gewend is en jij je geruster voelt? Draag hem dan de trap op en af. Doe de (slaapkamer)deur dicht of sluit de trap af met een hekje zodat de hond niet naar beneden kan stormen. Wellicht is het een betere optie om de eerste nacht(en) zelf beneden bij de hond te bivakkeren.

Bij natte en gladde weersomstandigheden kun je de hond ook binnenshuis beweging geven door hem vaker een ommetje door alle vertrekken te laten maken. Indien je in een flat woont, kun je hem wat op de galerij of corridor laten rondscharrelen. Doe een babysokje met antislip zooltje om het ‘zieke’ pootje tegen uitglijden en om vuil worden te voorkomen.

Wil de hond zijn behoefte niet in zijn eigen tuin doen, maar mag of kan hij nog niet ver lopen? Laad de hond in de auto en rijd naar een (bekend) uitlaatplekje voor een korte pitstop. Voor kleine hondjes zijn er wandelwagentjes te koop. Voor een grotere hond kun je gebruik maken van een bolderwagen, fiets- of boodschappenkarretje.

Raadpleeg een fysiotherapeut voor gerichte massage. Hydrotherapie kan eveneens bijdragen aan een vlotter herstel.

Tekenen van een voorspoedige genezing: de hond is levendiger en ondernemender, hij wil aan de (jeukende) roofjes likken, stribbelt tegen als hij gedragen, wordt of vindt het ommetje te kort.

KOMEDIANT

Er zijn geslepen hondjes die al die zorg en (overdreven) aandacht heerlijk vinden en zich graag wat langer willen laten verwennen. Voelt uw hond nog daadwerkelijk pijn, of simuleert hij?

BIJ GEBREK AAN BETER

 

Revalidatiespelletjes zijn ideaal om: de herstellende hond af te leiden van de pijn, mentaal moe te maken, verveling te verdrijven, in beweging te blijven, je hond op te vrolijken. Bekijk zelf wat jouw hond in zijn specifieke situatie aankan. Vraag bij twijfel je dierenarts om advies.

 

Geuren opsnuiven

Voelt je zieke hond zich depressief of lusteloos? Laat hem dan opwekkende geurtjes opsnuiven zoals vanille en kaneel of rustgevende lavendel. Lavendel bevordert de slaap - stop een zakje onder zijn dekentje of hang er een bij zijn mand of in de bench.

Het balletje aan het rollen krijgen

Kniel op een afstand van twee meter recht tegenover je hond op de grond neer. Rol langzaam een zachte bal richting de hond. Nu is het zijn beurt om met zijn neus de bal richting jou te duwen. Snapt hij niet wat de bedoeling is, doe het dan met je eigen neus voor. Zo blijf je de bal naar elkaar toerollen. Legt de hond zijn kop op de bal, dan is dit voor jou het sein dat hij genoeg heeft van het spelletje.

Onder de dekens

Na de operatie kan de hond kouwelijk zijn en behoefte hebben aan warmte. Hij zal zich graag onder de wol laten stoppen. Heerlijk zo'n plaid die over je heen gedrapeerd ligt en dat appelleert aan een gevoel van geborgenheid. Straks als hij aan de beterende hand is, kan hij het zelf over zich heen (leren) spreiden. Maar zolang je ziek bent, is het fijn om vertroeteld te worden: liefdevolle verzorging, aandacht en een vleugje medelijden helpen mee aan de genezing.

Muizenissen

Verveelt je hond zich, maar mag hij niet te wild spelen of zich te druk maken? Woel met een hand onder de deken en schiet, snel als een muis, alle kanten op. Op spannende toon: 'Muizen! Waar zijn ze dan?' Voor ongelovige honden heb je uiteraard een 'echte' nepmuis onder zijn dekentje verstopt. Begrijpt je hond het concept 'muis' nog niet, maak hem dan begerig en laat de muis eerst prooiachtig zien. Heeft hij 'm gevangen, dan kan hij ermee spelen. Altijd handig als de kat van huis is en je een muizenplaag hebt.

Laat maar schuiven.

Een voerbal achtervolgen is een efficiënte manier om een hond die opnieuw moet leren zijn pootje gebruiken (en dat niet goed durft), af te leiden. Ook kun je de hond een brokjesspoor laten volgen waardoor hij ongemerkt loopt. Zo valt het minder op dat hij kleinere porties aangeboden krijgt. Of vul een bakje met bouillon (meteen goed voor de vochtopname), yoghurt, of uitgesmeerde hondenworst en laat hem dat in een rustig tempo over een schone en gladde (keuken)vloer heen en weer schuiven – indien hij morst mag hij dat zelf oplikken.

HANDIGE HINTS 

Pols verzwikt?

Stik een elastisch sportpolsbandje op maat af. De hond draagt het bandje alleen als hij zijn poot gaat belasten, zoals tijdens een wandeling. Het geeft tijdelijk steun waardoor de hond comfortabeler loopt. In rusttoestand laat je het polsbandje achterwege, anders gaat de spiermassa verslappen.

Wond aan een van zijn voeten?

Binnenshuis is een babysokje met antislip handig. Buitenshuis kun je een passend (waterdicht) hondenschoentje omdoen. Of maak zelf van stevig leer een komvormig zooltje. Knijp er rondom gaatjes in waar je veters doorheen rijgt. Hiermee bevestig je het zooltje om het hondenvoetje. Zo blijft het verband droog en schoon, en slijt het minder.

Snee in een voetkussentje?

Voor de wandeling tape je het betreffende kussentje af met een stukje leukoplast. Het is minder pijnlijk bij het lopen (door de druk 'barst' het bij elke stap open) en zo kunnen er meteen geen kleine steentjes, zandkorreltjes, pekel of ander vuil tussen komen. Thuis laat je de wond liefst ademen en kun je, indien nodig, volstaan met een sokje.

Baden?

Veel honden vinden poten wassen in een teiltje verschrikkelijk. Erg onhandig bij een wond die 1 à 2 maal daags gebaad moet worden. De bewuste poot in een smalle kunststof koker (bijvoorbeeld van de staafmixer of beschuitbus) soppen, vinden de meesten geen probleem. Baad 1 à 2 daags in Badedas groen of een sodaoplossing. Daarna goed afspoelen met lauw water en droog deppen. Verminder de frequentie van het baden naarmate de wond heelt.

Revalidatietraject

Een hondje dat langere tijd moet revalideren doe je na verloop van tijd een plezier met een wandelwagentje. Zo kun je wat verder weg van huis. Een andere omgeving dan steeds hetzelfde stukje Rundumhause, en andere geurtjes opsnuiven kunnen wonderen doen.

Diagnose artrose?

Artrose (gewrichtsslijtage) is een vervelende ongeneeslijke (pijnlijke) aandoening. Een hond zal zichzelf niet altijd in acht nemen. Hij legt de relatie tussen heerlijk uit zijn dak gaan, en latere pijn niet. Het is jouw taak om daar op te letten.

Zorg dat je hond goed op zijn streefgewicht blijft; overgewicht belast de gewrichten extra.

Vaker voor korte tijd bewegen is beter dan minder en langdurig bewegen. Zo voorkom je overbelasting en (start)stijfheid.

Doe aan spieropbouw (schakel een fysiotherapeut in) waardoor de gewrichten ondersteund worden.

Laat de hond geen korte stops maken zoals het continu achter een balletje aan hollen.

Mankt of hinkt de hond (weer meer)? Las dan een hersteldag in, en doseer de wandelingen in de week erna.

Speciaalvoer kan de symptomen verzachten of (tijdelijk) doen verdwijnen. Probeer diverse soorten uit.

Er zijn honden die baat hebben bij voedingssupplementen zoals glucosamine, chondroïtinesulfaat of omega-3 vetzuren uit vis.

Bij de dierenarts zijn speciale pijnstillers verkrijgbaar die voor langere tijd gegeven kunnen worden. Schema onstekingsremmers drie dagen geven dan twee stopdagen, is beter voor de maag bij langdurig gebruik.

HONDENMENS EN MENSENHOND

 

Twee paar spitse oren terug had ik een lieve reu die zichzelf ondanks zijn harige hondengestalte tot het menselijk ras vond behoren. Als zijn viervoetige vriendjes van het wandelgroepje op het speelveld losgingen, stond mijn bedaarde mensenhond bij ons eigenaren. Ik ben er vast van overtuigd dat het voor hem voelde alsof hij volwaardig deelnam aan de conversatie.

Het was absoluut niet zo dat mijn toegenegen en eenkennige hond in een identiteitscrisis verkeerde. Het is aannemelijk dat die ontkenning voortkwam uit het feit dat hij en ik zo’n onafscheidelijke twee-eenheid vormden: hij kon zich simpelweg niet meer met soortgenoten identificeren. Spiegels en waterplassen waar hij zijn evenbeeld zou aantreffen, meed hij als de pest. Hij zou schrikken van zijn ware aanblik. Een uitzondering vormden ontmoetingen met bloedverwanten. Bij zijn rasgenoten voltrok zich du moment een ware gedaanteverwisseling. Het was alsof hij louter tussen zijn dubbelgangers het zelf aangemeten masker kon afleggen en rashond kon zijn. Ik bevind mij met genoemde uitspraken op glad ijs: antropomorfisme is (bij de buitenwacht) nog immer een taboe. Hondeneigenaars weten overigens wel beter.

Ik ben een hondenmens. Zonder hond is het leven ronduit saai. Na drie blonde jongens, koos ik ditmaal weloverwogen voor beschuit met roze kluifjes. Om te ervaren of sekse inderdaad het verschil maakt of dat elke hond unieke eigenschappen bezit die weinig te maken hebben met het geslacht. Zal mijn bejegening ten op zichte van haar afwijken van die van mijn Bello’s met ballen? Allemaal vragen waar allengs antwoord op komt. Ik laat me verrassen.

NATTE NEUZEN DAG

Natte Neuzen dag op het Facebookforum

Pops zwarte dop doet ook mee

POLSKI OWCZAREK NIZINNY

Harige honnePON

Tien tegen één dat je als Polski Owczarek Nizinny onderweg wordt aangezien voor een bekendere herderende collega zoals de Bearded Collie, Schapendoes of Tibetaanse Terrier. Gezien de relatief schaarse Polski Owczarek Nizinny populatie in Nederland en de verwantschap met de Bearded Collie die een vleugje PON bevat, is die verwarring zeer aannemelijk. Daarom verdient de temperamentvolle harige honnepon (met of zonder elastiekje in de zichtbenemende warrige pony) deze keer de spotlights.

Herkomst en geschiedenis

Vanwege de moeilijkheidsgraad en de lengte van de officiële naam wordt de Polski Owczarek Nizinny (vertaling: Poolse herdershond van het lage land) in Polen vaak PON genoemd. In Nederland spreekt men doorgaans kortweg van Nizinny of Poolse Herdershond.

Er is betrekkelijk weinig over de historie van de Polski Owczarek Nizinny bekend. Het is een onopgesmukte gezelschapshond, die eeuwenlang op boerderijen in de Poolse bergdalen werkte als gewaardeerd veedrijver en schapenhoeder. Zijn bloedlijnen kunnen teruggevoerd worden tot hoedende Hongaarse herders met gekoorde vacht die gekruist werden met een klein slag langharige hoedende berghonden. Bij deze gebruikshond van eenvoudige boerenkomaf was er destijds nauwelijks sprake van standaardisatie in het exterieur: zijn werkeigenschappen waren het voornaamst. De meeste pogingen om meer gelijkvormigheid te creëren, dateren van na de Tweede Wereldoorlog; vrijwel alles wat voordien gebeurde raakte in die dramatische tijd verloren. Gelukkig waren enkele toegewijde fokkers succesvol in de opleving en de daarmee opkomende populariteit van het ras. Eerst bestond er nog een indeling in klein, middel, groot. Uiteindelijk koos men voor de middenslag zoals die in de FCI-Standaard (rasgroep I. Herdershonden en Veedrijvers. Sectie: Herdershonden) staat beschreven.

Karakter

De beminnelijke Polski Owczarek Nizinny is beheerst, attent, leergierig en gehoorzaam. Hij is pas gelukkig als hij kan werken. Zijn levendige en dynamische karakter vraagt net als elk ras om een standvastige eerlijke en liefdevolle eigenaar. Want naast het drijven en hoeden van dieren (of mensen) kan de onafhankelijke denker ook zijn eigen willetje doordrijven. Het sublieme geheugen waar dit ras om bekend staat in combinatie met zijn bereidwilligheid om zijn eigenaar te gehoorzamen, hebben als resultaat dat deze hond gemakkelijk leert. Vastberadenheid bij de opvoeding en adequaat socialiseren zijn bij dit ras noodzakelijk onontbeerlijk. Bovendien moet de van oorsprong werkende hond een taak krijgen. Hij heeft voldoende beweging nodig om niet rusteloos te worden.

Sociaal gedrag 

Samen thuis met de liefhebbende eigenaar en zijn gezin is voor de toegenegen Polski Owczarek Nizinny het ultieme samenzijn: bij zijn eigen menselijke kudde voelt hij zich het prettigst en toont hij zich een gezelligheidsdier. Voor hen doe hij alles. Op reis maken zijn aanpassingsvermogen en zijn ondernemende geest hem tot een flexibele metgezel. Bijkomend voordeel is dat u uw reisgenoten nooit uit het oog verliest: uw hoeder zorgt – net als de hoofden tellende juf op het schoolreisje – dat de familie bij elkaar blijft. Laat u hem alleen thuis dan kan deze nieuwsgierige en lenige hond bij uw terugkeer voor een onaangename verrassing zorgen. Samen thuis is hij, mits voldoende beweging, rustig. Toch zal deze schattige beer nooit uitgroeien tot een kleine kalme schoothond. De karaktertrek die men niet bij hem zou verwachten is de kolder in de kop. De Polski Owczarek Nizinny vindt het heerlijk om gek te doen, clowneske strapatsen uit te halen de lachers op zijn poot te hebben. Bezoek zal luid worden aangekondigd, waarmee zijn functie als serieuze waakhond hiermee bevestigd is.

De schapenhoeder van middelbare grootte kan redelijk met kinderen en andere (huis)dieren opschieten. Met kinderen en dieren met wie hij vanaf zijn prille begin is opgegroeid en die op zijn terughoudende aard anticiperen, gaat hij goed om. Binnen uw gezin is hij graag de enige hond. Wilt u toch samenleven met een geringe hondenschare, dan geniet zijn eigen ras zeker de voorkeur. Uw hond is dol op uw aandacht. De aantrekkelijk Polski Owczarek Nizinny poseert graag voor kiekjes waarbij de wind zijn lange manen gestroomlijnd achterwaarts blaast, met een uithangende tong als teken dat hij ontspannen plezier aan zijn inspanning beleeft, of grappig zittend met een gekortwiekte kuif.

Onderweg zal de hond met soortgenoten, indien hij ze onmogelijk kan ontwijken, vriendelijk omgaan. De Polski Owczarek Nizinny is een verantwoordelijke hond die alleen op provocatie zal happen of snappen. Hierbij kan men de kanttekening plaatsen dat zelfbewuste reuen met een groot ego hun mannetje kunnen staan tijdens een bedreigende bejegening. Mocht een opponent zich laten verleiden tot een kortstondig robbertje dan is uw hond door zijn overvloedige beharing zichtbaar in het voordeel qua eventueel op te lopen bijtwonden.

Ook de socialisatie naar mensen toe is een dringende vereiste, want door de bank genomen staat de Polski Owczarek Nizinny redelijk sceptisch tegenover vreemden. Het voorkomen van happerig worden naar de hielen richting onbekenden die hij wantrouwt, is een verplicht aandachtspunt bij zijn opvoeding. Ooit gebruikte hij deze typische kuddehoedende tactiek bij de dieren op de boerderij en klaarblijkelijk is dit in zijn systeem blijven hangen. Vreemden observeert hij terwijl hij zich afzijdig houdt, of hij gedraagt zich tegenover hen terughoudend. De hond zal niet gauw een onbekende gaan begroeten – een pre voor passanten tijdens het natte buitenseizoen. Het zal u gezien zijn gereserveerde aard verbazen maar onder de Polski Owczarek Nizinny bevinden zich therapiehonden (voorheen aaihonden). Zo ziet u maar dat een algemene rasbeschrijving niet alles zegt over het individuele karakter van een hond.

Opvoeding en beweging

Als u de Polski Owczarek Nizinny overtuigt dat uw manier van doen de juiste wijze van opvoeden is, dan is hij welwillend en redelijk eenvoudig te trainen. Want een ding is zeker: de betrouwbare leerling wil zijn meester graag gelukkig zien, ondanks het feit dat hij verdomd goed in staat is zelfstandige beslissingen te nemen. Het ras reageert goed op een stevige, maar rechtvaardige gehoorzaamheidstraining. Wilt u er echt zeker van zijn dat de PON uw opdrachten begrijpt, dan spreekt u hem liefst toe in zijn eigen taal. De vaakst gegeven commando’s voor uw psow (hond) in de Poolse vertaling zijn: blijf - zostañ, zit  - siad, af - leżeć, naast  - noga, hier  - chodz. Uiteraard prijst u hem veelvuldig met braaf. In het Pools klinkt het dan: dobry pies. ‘Goed zo’ is brawo.

Gezien zijn achtergrond is het meer dan begrijpelijk dat de ruige hond het landleven en de natuur zonder aarzeling verkiest boven een benauwend leven in stedelijk gebied. De gezelschapsvariant kan best aarden in de stad. Deze actieve hond met zijn levendige gang is graag buiten in beweging: hoeden en drijven, en wandeltochten waarbij hij vrij kan rennen. Maar let op: wordt de ‘hielenhapper’ in zijn ogen geprovoceerd of getriggerd, dan is hij slechts een stap verwijderd van op geheel eigenwijze blaffend en happend proberen mensen of dieren te hoeden. U als eigenaar van deze actieve werkhond moet dus zorgen voor gewenste activiteiten om zijn energie in goede banen te laten leiden. U kunt uw hond inzetten als schapenhoeder. Hij waardeert bedrijvige spelletjes zoals frisbee. En u doet hem bijna geen groter genoegen dan samen de agility of behendigheidsport te beoefenen. Maar als u eigenaars vraagt wat is zijn ultieme hobby dan is het eensluidende antwoord: balletjesgekte. Apporteren, rollen, proberen lek te bijten of er gewoon smakelijk op sabbelen en kauwen. Voor alles wat een hond met een (tennis)bal kan doen, is hij in.

Gezondheid

Over het algemeen is de Polski Owczarek Nizinny een gezond en sterk ras dat een gemiddelde leeftijd kan bereiken van 12-15 jaar. Sommige lijnen kampen met een aanleg voor erfelijke aandoeningen zoals: heupdysplasie (HD), allergieën, oogziekten zoals Retinadegeneratie of Progressieve Retina Atrofie (PRA), en Patella luxatie.

HD (Heupdysplasie) betekent letterlijk: heupmisvorming. Het komt voor bij (middel)grote rashonden, bastaards en kruisingen. HD is een door erfelijke factoren (25%) en uitwendige invloeden (voeding en onstuimigheid van de hond) bepaalde ontwikkelingsstoornis van de heupgewrichten. Doordat er te veel beweeglijkheid tussen dijbeenkop ten op zichte van de heupkom is treedt vervroegde slijtage in het heupgewricht op die uiteindelijk leidt tot pijnlijke artrose.

PRA, Progressieve Retina Atrofie of retinadegeneratie is een groep van netvliesafwijkingen die tot blindheid leidt. Het begint meestal met slecht zien in het donker (nachtblindheid) en leidt uiteindelijk na enkele jaren tot volledige blindheid. Er bestaat geen behandeling voor PRA. PRA ontwikkelt zich vaak pas na het derde of vierde levensjaar. Voor die tijd is er aan de hond niets te merken en bij het oogonderzoek ook niet te zien. Voor een aantal rassen, waaronder het Vlinderhondje, bestaat er nu een DNA-test, waardoor bij pups al is vast te stellen of de hond genetisch vrij is of dat er een kans is op dragerschap of lijderschap.

Patella luxatie is een van de meest voorkomende orthopedische aandoeningen: het van de plaats schieten van de knieschijf, waarbij deze naast het gootje kan komen te liggen waar hij normaal in hoort te zitten. Het vaakst komt de incidentele (habituele) vorm voor, waarbij de knieschijf naar binnen schiet. Men onderscheidt verschil in ernst (graad) en richting waarin de knieschijf zich verplaatst. Afhankelijk van die mate wordt vastgesteld of er sprake is van overgangsklasse dan wel graad 1 t/m 4. Bij de laatste is er sprake van een voortdurende verplaatsing van de knieschijf waarbij deze niet eens meer op zijn plaats te krijgen is.

Verzorging

De Polski Owczarek Nizinny heeft een lange dikke vacht met een zachte ondervacht waardoor hij binnenshuis een koele omgeving prefereert. Alle vachtkleuren zijn toegestaan, maar wit met grijs of zwart, of volledig grijs komen het vaakst voor. Zijn lange rommelige jas vraagt om vervilten te voorkomen minstens een wekelijkse zorgvuldige borstelbeurt. Hiervoor moet u al gauw een uurtje of anderhalf uit trekken. Bijzonder gevoelige, snel klittende plaatsen bevinden zich achter de oren, op de oorflappen, wangen, onder de kin, rond de mond, hals ellebogen, oksels, binnenkant en achterholte van de dijen, buik, geslachtsstreek rond het scrotum en vóór de penis. NB Sommige eigenaars scheren onzichtbare plekken zoals buik en oksels.

Voor het grondige terugkerende borstelritueel (echt een hele kluif) schept u ideale omstandigheden zodat het voor uw hond telkens weer relaxt genieten wordt. Start met het inbouwen van wellnessmomenten bij uw (vermoeide) pup. Behaaglijke borstelbeurten intensiveren de band en het vertrouwen tussen u tweeën. Laat de ontspannen hond in zijligging op een voor u handige werkhoogte tafel rusten waar u vooraf een antislipmat op heeft gelegd. Wanneer u rustig en zonder aan de haren te trekken borstelt, zult u daar beiden zijn hondenlevenlang profijt van hebben. Zijn vacht sprayen met antiklit voor aanvang van het borstelen vergemakkelijkt het karwei. Bij regelmatig onderhoud is een grote beurt onnodig. Voor een schoen vacht kunt u uw hond eens in de twee maanden in bad doen. Bezit u geen engelengeduld? Breng dan elke zes weken een bezoekje met uw hond aan de professionele trimsalon.

De Polski Owczarek Nizinny is gezegend met twee belangenbehartigers: De PONClub: www.nizinny.nl en Polski Owczarek Nizinny Verbond Nederland www.nizinnyverbond.nl

PODCAST

 

Naast de duizenden verhalen op mijn blogs en een stuk of tien leesboeken ben ik gestart met  luisterverhaaltjes op KLUIFJESCAST. Het eerste podcastprobeersel van 1 minuut genaamd COOKIE is onder andere te beluisteren op Spotify - tik bij zoektermen kluifjescast in. Leuk als je me feedback wilt geven via podcast@kluifje.com

BEREN OP DE WEG

Ik sta op met een onbestemd beklemmend voorgevoel. Zo’n je-ne-sais-qoui gemoedstoestand, waarin je elk moment een onheilstijding kunt verwachten én je bijzonder goed op je tellen moet passen. De hond gedraagt zich heel banaal, volgens hem is alles vaste prik. Hij wil er zoals gewoonlijk op hetzelfde tijdstip uit. Ik dub of we iets eerder of later zullen vertrekken. Elke seconde vertraging of acceleratie kan een leven ingrijpend veranderen.

Op straat groet ik gemaakt opgewekt de glazenwasser. Heldhaftig stap ik onder zijn ladder door, de hond loopt om. De wagen waar we steevast elke morgen mee naar het hondenbos rijden, laat ik staan. Ik wil het noodlot niet verder tarten en neem geen enkel risico meer. We wandelen dichtbij huis en de hond blijft aangelijnd. Ik blijf alert op afwijkende situaties. Overal zie ik beren op de weg. De hond snuffelt onbekommerd rond. Alles schijnt te gaan zoals het moet gaan. De hond gedraagt zich uitermate relaxed, waarmee hij aangeeft dat hij alles onder controle heeft. De knoop in mijn maag verdwijnt langzaam. Zo wordt het toch nog een genoeglijk ommetje.

We zijn bijkans ongedeerd thuis. Op het moment dat ik me richting stoeprand begeef om over te steken, groet een aardige buur me vanuit tweehoog. Ik zwaai vrolijk naar boven, ondertussen met mijn linkervoet het asfalt betredend. De hondenriem spant. ‘Over’, stuur ik hem aan. De hond weigert. Hij geeft geen krimp, ondanks dat ik de halsband voorbij zijn ene oor trek. Waarschuwend geclaxonneer van een bestelbusje. De hond heeft het gevaar zien aankomen en is standvastig blijven zitten. Hevig geschrokken doe ik een stapje terug en knuffel mijn oplettende lieverd die ons heeft gered.

De geschrokken chauffeur is uitgestapt en geeft mij een terechte, geëmotioneerde uitbrander. Om zijn bolle buik zit een strak gespannen T-shirt met daarop de tekst: beer has made this body so beautiful. Even ben ik sprakeloos. Beer?! Vagelijk klopte mijn intuïtie dus wel, hoewel domweg uitkijken daadwerkelijk ongelukken voorkomt. Ik bedank de man voor zijn kordate optreden en beloof beterschap. Zekerheidshalve gaat de hond vanmiddag met de baas mee voor een dikverdiende wandeling. Ik blijf de resterende dag braaf binnen op de reservebank.

ANATOLISCHE HERDERSHOND

 

Turkse Trots

Een, geheel in somber zwart gestoken, tenger stel in het stadsplantsoen. Zij wiegt de supersonische kinderwagen met daarin hun dik ingepakte baby. Hij houdt een aardige, nog in de steigers staande Kangal vast; junior reikt al tot mijn heuphoogte. We raken aan de klets terwijl het blonde broekie met de donkere snoet gemoedelijk optrekt met de aanwezige groep honden. Elke zomervakantie in zijn jeugd was de jongeman tijdens familiebezoek in Turkije voortdurend buiten op de stoep te vinden bij de beschermheer van zijn opa en oma. Het bleef zijn droom om later net zo’n goedmoedige reus te bezitten. Nu hij en zijn vrouw gesettled waren, maakt nostalgie het moderne gezin compleet. ‘Zaak is dat je de Kangal behoorlijk socialiseert, daarom komen we elke morgen hier’, zegt de jongeman met de juiste mentaliteit en vol goede voornemens.

Herkomst en geschiedenis

De Anatolische Herdershond (Coban Köpegi) is te herleiden naar de grote jachthonden uit Mesopotamië (Tweestromenland tussen de rivieren Tigris en Eufraat) meer dan 6000 jaar geleden. De Anatolische Herdershond oefent zijn beroep uit in de oostelijk gelegen provincie Sivas in Turkije - de huidige Türk (betekenis: sterk) bewijst zijn diensten vrijwel overal ter wereld, zelfs als natuurbeschermer in reservaten. In de zacht glooiende heuvels met steile dalen beschermen ze (al dan niet gedeeltelijk beveiligd door een halsband met uitstaande pinnen) in groepsverband schaapskuddes tegen onder andere aanvallen van beer en wolf. Er is een zekere taakverdeling waarbij enkelen de kudde ter plekke verdedigen en de rest de aanvaller achtervolgt over soms flinke afstanden. De Anatolische Herdershond is in de loop der tijd gevormd naar het klimaat (hete gortdroge zomers en strenge winters; ijzerenheinig als ze zijn verblijven ze dag en nacht buiten), de leefwijze van de mensen waartoe hij behoort (vaste verblijfplaats, half of geheel nomadisch) en de toebedeelde taak: kuddebewaker en begeleider over korte en grotere afstanden over de Centrale Anatolische Hoogvlakte. Sinds 1996 worden in de parlementaire republiek de volgende variëteiten als aparte rassen onderscheiden: de vaalgele gemaskerde Kangal (vernoemd naar plaatsnaam/verspreidingsgebied), ‘witkop’ Akbaş, en ‘zwartkop’ Karabaş met zijn vaalgele of witte vacht, eventueel afgetopt met gekleurde vlekken. De merken Kangal en Karabaş (de aanduiding van de Engelsen) zijn het meest buiten Turkije verspreid. Dat verklaart waarom gemakshalve beknopte pakkende termen voor de Anatolische Herdershond worden gehanteerd. Voor de FCI blijft het de Anatolian Shepherd Dog (groep 2 Pinschers, Schnauzers, Molossers en Sennenhonden Sectie 2.2. FCI nummer 331), volgens Turkije zou hun nationale ras Anatolian Kangal Dog moeten heten. Best wel verwarrend die verschillende benamingen, maar laat je er niet door weerhouden om verder te lezen.

Karakter

Officiële wapenfeiten: stabiel, vrijgevochten, onverschrokken, intelligent, fier, handelbaar en eigengereid, assertief, trouw en aanhankelijk aan de baas, volhardend in zijn taak. De typische dorpshond is van huis uit geen huisdier. Het grootste gedeelte van het jaar leven Kangals in hun thuisland waar 96% moslim is (aanhanger van de islam), helemaal of gedeeltelijk vrij met elkaar op straat. Gedurende hun werkzaamheden zijn ze tegen vijanden van de aan hun protectie toevertrouwde kudde onverzettelijk. De realiteit laat zien dat de raszuivere Anatolische Herdershond in Nederland en Duitsland bitter weinig voorkomt; vaker zijn het mengsels. Doordat navolgers allerhande achtergronden hebben, wijken karaktertrekken nogal af - geldbeluste profiteurs mixten Anatolische Herdershonden met mastiffs en pitbullachtige om ze geschikt te maken als vechtmachines voor hondengevechten. Jammer dat de genen van die bloedmooie pup niet af te lezen vallen aan de smeulende bruine ogen. In ons land is de Kangal gewild als waakhond. Mensen nemen de pittig gekruide krachtpatser uit jeugdsentiment of om te imponeren. De ondernemende statushond heeft een serieuze betrekking en veel ruimte nodig: het terrein moet effectief afgezet worden tegen uitbreken. Tijdens het uitlaten moet je fysiek stevig in je stappers staan om die gewichtigheid van 50-60 kg onder controle te houden. Het Turkse motto is: Yurtta sulh, cihanda sulh (vrede thuis, vrede in de wereld). Thuis legt de Kangal zijn pantser af: hij wordt geacht loyaal te zijn naar de baas en zoet als Turkse thee (waarin heel veel suiker) voor diens vrouw en kinderen. Maar vindt de hond zelf een permanent verblijf tussen onvoorspelbare en luidruchtige gezinssituaties met gillende kinderen ideaal? In de omgang met vreemden is hij terughoudend, hij rekent hierbij op zijn baas die in heldere (handen- en voeten-)taal moet aangeven wat er van hem verwacht wordt in specifieke situaties.

Sociaal gedrag

Op Facebook zie je (nog jonge) Kangals zonder uitzondering op de bank liggen in krappe huiskamers van rijtjeshuizen. Terwijl het toch echt aan te bevelen is om de hond buiten te houden zonder hem te isoleren en te beknibbelen op liefde en aandacht. Bij een erfhond of kennelhond krijg je minder snel problemen met dominante aanleg. De hond kan immers niet boven je uit tronen. Des te meer interactie je met hem hebt, des te groter de kans op het ontstaan van conflicten. Zal een recalcitrante inwonende puber eerder aan de haal gaan met een van de vele kleedjes dan schoenen mollen? Deze blijven immers volgens Turkse traditie voor de buitendeur staan. Kangalbazen komen net zo defensief over als hun hond. Toch kunnen we er niet onderuit de voor een gezelschapshond minder gewaardeerde eigenschappen aan de kaak stellen. Op eigen terrein zijn (volwassen) Kangals wantrouwend, waaks tot ronduit onvriendelijk tegen vreemden. Ze komen flegmatiek over, intussen ontgaat hen niets. Er kunnen kindervrienden tussen zitten (mazzel speelt hierbij een rol), maar de kans dat ze onberekenbaar en ronduit gevaarlijk zijn, is voorstelbaar. Buiten hun territoriale citadel laten ze een heel andere kant zien: goed gesocialiseerde exemplaren zijn dan passief vriendelijk naar onbekenden. Een Kangal heeft het instinct om te hoeden en te beschermen, en om te jagen (ook voor zijn plezier): je zou het niet zo een-twee-drie verwachten, maar hij is behoorlijk snel. Actief en zorgvuldig leren omgaan met allerhande dieren die hij in zijn latere leven kan tegenkomen. Alles wat (aangeleerd) eigen is, krijgt dekking. Samen opgegroeide honden en huisdieren binnen een harmonieus roedel leven vreedzaam.

Dieren die niet eigen zijn en zich als prooi gedragen, worden zo bezien. Laat de Kangal van jongs af aan aangelijnd uit en leer hem/haar om potentiële tegenstanders c.q. slachtoffers (let op: intolerantie naar seksegenoten) te negeren. Krachtmetingen altijd verijdelen!

Opvoeding

De Kangal is een uitdaging om op te voeden, hij is niet zo gauw onder de indruk. Er zijn verzachtende omstandigheden: zijn zelfstandigheid dwingt hem om zijn eigen instinct te volgen. Hij vraagt niet eerst toestemming aan zijn respectvolle baas, maar doet wat hij nodig acht in een bepaalde situatie. In onbekwame handen is de Kangal een tikkende tijdbom. Hoe ziet het profiel van een overtuigende kandidaat eruit: de Kangalbaas is geen hiërarchische ingesteld type. Hij heeft de gebruiksaanwijzing gelezen en weet dat je als baas niet moet afwachten, maar actief problemen moet voorkomen - een paar woorden zijn meestal voldoende, maar de hond moet het commando wel op tijd krijgen om hanteerbaar te blijven. Strikt opvoeden door zaken niet af te dwingen, maar door correct gedrag te belonen; geweld roept agressie op bij deze hond en dat ga je niet winnen. Met de autonome köpek (Turks voor hond) die best wil gehoorzamen, ga je een samenwerking aan. Jij hebt geduld in de overtreffende trap, brengt veel tijd met hem door zodat hij zich met jou (en de familie) verbonden voelt, kunt hem fysiek aan, geeft hem de ruimte (een grote plaats om te bewaken is een zinvolle dagbesteding), maar wijkt geen duimbreed als hij over de schreef wil gaan. Je beseft terdege dat er anders köfte van andermans dieren wordt gemaakt.

De jonge Kangal is nog best sociaal. De omslag vindt meestal pas rond of na het eerste jaar plaats. Het gevaar schuilt in de eigenaar die onderkent dat zijn hond boosaardig kan zijn en hem/haar niet aan de ketting houdt. Kangals rijpen langzaam. Ongeveer op hun derde zijn ze pas volwassen. Het is die beruchte leeftijd waarop ze als herplaatser de deur uitgaan, in de opvang belanden, en als ze pech hebben geëuthanaseerd worden omdat ze moeilijk bemiddelbaar zijn. We kunnen er niet genoeg op hameren: de Kangal is een prachthond voor competente en ervaren bazen die volledige verantwoording kunnen nemen en dragen.

Beweging

De Anatolische Herdershond beweegt met een statige krachtige pas gelijkmatig en soepel. Opvallend daarbij is de horizontale lijn die romp, hoofd en hals laten zien. Voor zijn grootte is hij verbazingwekkend atletisch. Hij heeft veel beweging nodig, begrijpelijk gezien zijn achtergrond. Om hem überhaupt te kunnen uitlaten (vechtersbazen mogen NOOIT los) neem je vanaf het prille opvoedstadium mee dat hij andere honden kan negeren. Onder de knoet hebben, betekent dat hij kalm (en zonder naar tweebenige en viervoetige voorbijgangers uit te vallen) met je over straat gaat, ongeacht wat er om hem heen gebeurt. Dit is de juiste manier om jouw en zijn imago te verbeteren. Door hun intelligentie en het eigen initiatief ontsporen reuen te gemakkelijk. Na een potje ‘de sterkste hond van …’ zal de tegenpartij zonder uitzondering eindigen als kebab. Ravotten en dollen met gelijkwaardigen binnen zijn roedel behoort wel tot de mogelijkheden om energie kwijt te raken.

Gezondheid

Gezondheidsproblemen zijn niet in kaart gebracht, maar er kan gesteld worden dat het over de gehele linie een gezond ras is. Het ligt voor de hand dat vanwege hun zware bouw bijvoorbeeld heup- en elleboogdysplasie voorkomen. Maagtorsie, hartproblemen en op latere leeftijd kanker worden gemeld, maar schijnen niet gerelateerde uitzonderingen.

Verzorging

De rijzige krachtig gebouwde Kangal bezit een dichte dubbele vacht die hem bestand maakt tegen de meest extreme weersinvloeden. Twee keer per jaar verliest de hond zijn ‘wilde haren’. Gedurende de ruiperiode flink borstelen maakt dat er minder vlokken in het rond vliegen. Bij elk Turks gezin is er op elk tijdstip eten voor een heel weeshuis aanwezig. Je zou denken dat de Kangal daar zijn voordeel meedoet, maar voor hun formaat kunnen ze toe met een karig dieet. Armlastige hondenbezitters op een prachtplek waar de zon gratis schijnt en het dagelijks bestaan weinig kost voeren hun honden brood aangevuld met slachtafval. Wat krijgen deze honden dan in het welvarende Westen voor de kiezen? Halal?

De Vereniging van Herders- en Berghonden uit Zuid- en Oost-Europa en Azië is een koepel voor 14 rassen waaronder de Anatolische Herdershond. Voor meer informatie ga naar: www.vhbinfo.com.

BLAFQUOTA

 

De kastanjekleurige eekhoorn swingt van tak naar tak van boom naar boom.

Pop moet goed om zich heen kijken om 'm te volgen.

De omgevallen boomstam wordt gebruikt om hogerop te klimmen

Blaffend stelt ze de eekhoorn die nu hoog blijft zitten waar-ie zit.

Meer hoeft er ook niet te gebeuren.

Zo lief van de eekhoorns om in te vallen voor de in Nederland 

uitgestorven korhoender. Zo komt Pop toch aan haar blafquota.

Haar taak en die van de figurant zitten erop. We kunnen het hondenuitlaatgebied 

verlaten en tevreden huiswaarts keren.

DE VIER JAARGETIJDEN

Le quattro stagioni

Volgens hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder bevrijdt de natuur een mens van negatieve gedachten en vervelende prikkels. Het zien, horen, ruiken, en jawel voelen van natuurlijke landschappen activeert het gebied in je brein waarmee je plezier ervaart. Gedachten worden vrij: je kunt dagdromen, mijmeren en helder nadenken. Een wandeling met je hond in de onbegrensde natuur voelt als een minivakantie. Er gebeurt altijd wat onderweg. Je volgt het niet, je komt het tegen. Honden laden hun batterij eveneens op tijdens (losse) uitloop in park, plantsoen, bos, hei of strand. Met dat inzicht zijn de gezamenlijke loopjes voortreffelijke verzetjes voor twee. De natuur heeft regelmatig een afwisselend prachtdecor en een gevarieerd achtergrondgeluidenpalet in petto. Een hond ervaart die symfonie van kleuren, geuren, smaken en klanken, én hij ontwikkelt voorkeuren, daarvan ben ik overtuigd. De vier seizoenen door de ogen van hond en baas.

Lente - La primavera

Persoonlijk is het voorjaar mijn favoriet. De eerste voorzichtige teen in het water om de temperatuur te peilen of die lang op gewachte plons vol overgave. Mildere temperaturen om er lang met je hond opuit te trekken en te genieten van de intense schakeringen in het landschap. Winters wit vergroent langzaam maar beslist. Hoera, de dorre strokleurige natuur komt weer tot leven. Wij ervaren duizend-en-een tinten groen. De hond die minder contrast waarneemt, gaat voor pril parfum dat hij associeert met prima vooruitzichten. De uitbundige natuur smaakt naar meer. Honden verkeren massaal in een tijdelijke identiteitscrisis: het zijn stuk voor stuk koeien die zich massaal te goed doen aan malse grassprieten die tierig op de tong voelen. De bittere takken op de grond zijn nu oninteressant: honden gaan voor jonge twijgjes en een groen blaadje. Ze flirten met de lente die onbekende gevoelens aanwakkert of vage herinneringen oproept. Menige hond wordt ‘ontdooid uit de diepvries’ en mag weer naar buiten waar het een drukte van jewelste is. Jachtige honden begroeten opgewarmde amfibieën en bosdieren die uit hun winterslaap ontwaken. Ineens is er een overvloed aan belevingen; aan al die prikkels van buitenaf moeten hond en baas na de ingeslapen winter weer wennen. Het is oppassen geblazen bij korenvelden en weilanden voor de beruchte grasaartjes. De kleverige schilletjes van de populier die onder de voetzolen blijven plakken, de klittenbollen, en de zaaddoosjes van het kleefkruid die zich in de vacht nestelen, en stekels die in de huid boren. Voordat de stranden toeristische trekpleisters worden, ga je bij windstil weer (anders schuurt het zandstrand in de ogen) naar de kust om ‘de son in de see te sien sakke’.

Zomers - L’estate

Zin de zomer. Iedereen is vroeger uit de veren en blijft langer op. Vooral voor oudere honden is (extreme) hitte afzien. Voor aartssolisten is de schoolvakantie een verademing omdat velen tijdelijk elders vertoeven (heerlijke stiltewandelingen, de natuur is van jou alleen), een ander ontbreekt het aan vaste speelkameraadjes. Honden die mee op vakantie gaan koesteren de extra door te brengen tijd met hun gezin. Onbekende omstreken ontdekken: enerverend of te spannend. De zintuigen staan op scherp. Geurmijlpalen. Wandelingen in de ochtendstond of tijdens avondrood: overdag is asfalt te heet onder de voeten. Uitzinnig van vreugde het water in duiken, zwemmen of poedelen bij zomerse waarden. Maïsvelden figureren als doolhof: verdwalen of de weg terugvinden als je baas fluit. Rook van vuurkorven doet de hond niezen tijdens een zwoele avondroute in de bebouwde kom.

Voor je het weet is het bloemenrijk verwelkt en de cyclus rond. Paddenstoelen schieten in augustus al uit de grond: parasolzwammen zijn lage tafeltjes om tersluiks een zoekkoekje voor je hond op te leggen. Zomerslome honden hervinden hun puf als het najaar aanvangt. Terwijl wij mensen dooremmeren over het slechte weer, hebben honden na zomerse perioden fut voor 10. Het gros floreert nu eenmaal als het kwik beneden de 15 graden zakt.

Herfst – L’autumno

Onze biologische klok kan zomaar ontregeld raken door de eerder intredende duisternis en het terugzetten van de wijzers naar de gangbare uren. Voor de hond betekent de overgang van licht naar donker aanpassen aan gewijzigde uitlaattijden, terwijl hij juist nu bruist van energie. De doordeweekse tijdrovende (vroege) avonduitjes in de natuur worden verschoven naar het weekend, of de baas moet geen bezwaar hebben tegen wandelen onder een donker plafond waar sterren tegen afsteken. Onder gevallen bladeren kan verboden waar liggen die de baas te laat opmerkt: lekkerbekken slaan rap hun slag. Tegenlicht tijdens de allerlaatste zwemfestijnen op glinsterend water: de hond voelt nattigheid en geniet intens van die misschien wel laatste keer voor dat jaar. In een stervend naaldbomenbos liggen zanderige paden bezaaid met dennenappels of sparkegels die om coördinatie van het viervoetenwerk vragen. Eekhoorns die eikeltjes verzamelen, wakkeren de jachtdrift aan net als de wildgeur van onder meer bronstige herten en rondscharrelende zwijnen. De boomvruchten zijn vermeldenswaardig gooi- en rolmateriaal, mits je er zeker van kunt zijn dat de hond ze niet inslikt. Het bos heeft een compleet nieuwe look: vergane glorie. Bladloze loofbomen en struiken geven doorkijk en een verloren gewaande tennisbal prijs. Bonus van die kale bedoening is dat je struinende hond beter zichtbaar is. De locatie van vogelnesten worden onvermijdelijk blootgelegd. Wel of geen natte voeten door de dauw of tijdens en na een regenbui: een reden voor een plensfeest, lekker modderen of juist een argument om doordrenkt gras en poelen te mijden. Voor tuthonden zijn de koude en nattigheid een grond om binnen te blijven en zich op te krullen voor de haard. Dwarrelend blad in een lokale wervelwind: hap me dan als je kan. Een gure storm die door de vacht waait voor een bevrijdend en schoon gevoel. Ruisende windvlagen die hoog in de toppen en kruinen komen en gaan als een branding noemen de Japanners matsukase. Het klinkt poëtisch, maar wij mensen vernikkelen al bij de gedachte aan de onontkoombare komst van Koning Winter.

Winter – L’inverno

De wintermaanden: brrr. Autoruiten krabben, je hond wacht geduldig terwijl hij en jij condensatiewolkjes uitademen. De laaghangende zon verblindt de ‘chauffeur’, de opgetogen hond achterin de auto met de rug naar de bestuurder toe, verheugt zich op de bestemming. Zonneharpen (stralenbundels) in het bos: een afwisseling van de behaaglijke zon en de kille schaduw. De akoestiek van een kaal bos verschilt van een groen bos. Je roep of zijn blaf galmen na, het bos kaatst het geluid terug. De beperkte wereld van mist: je kunt niet verder kijken dan neuslengte: blijven jij en je hond dicht bijeen? Mist draagt geluid verder, zoek je het hoger op dan verstomt het. Een kiekendief scheert laag tussen de stammen alsof het een slalomparcours betreft. Je hond is alert en spitst zijn oren. Verrotte houtjes worden gesprokkeld en zijn gewillig kauwmateriaal om onderweg voor te gaan liggen. Wolken waar sneeuw inzit: voorpret. Alpine tradities zoals sneeuwballen kogelen en dolle rondjes sjezen liggen in het verschiet. Bij een dik pak zuchten bomen en struiken onder het gewicht. De witte wereld laat het perspectief los, ook honden moeten meer moeite doen om zich in die eendimensionale universum staande te houden. Plasjes mogen hun doel nu niet missen omdat ze nu publiekelijk zijn. De sneeuw licht de omgeving op. Het weerkaatsingsvermogen (albedo) van verse sneeuw of ijs schommelt tussen de 80 en 90 procent; ter vergelijking een bos weerkaatst slechts 10-20 procent. Klontjes aan de poten verpesten het voor menige lang behaarde hondenvoet. Paden raken verloren door winters wit en berijpt blad: ongemerkt sla je onbetreden zijwegen in. Kale akkers om ongebreideld sprintjes te trekken. Gakkende ganzen in V vlucht zijn er om een stukje mee op te rennen of om ze ‘goede reis’ uit te blaffen bij hun vertrek naar warmere oorden.

*Vivaldi’s Vier Jaargetijden behoort tot de populairste werken uit de klassieke muziek. De vernieuwende melodieën, harmonische contrasten en de helderheid zijn heel herkenbaar. In de partituur staan op diverse punten aanduidingen (zoals het blaffen van de hond, onweer en vogelgeluiden) die de programmatische opzet verduidelijken en de uitvoering ondersteunen.